امام زمان «عج»( بهشت اهل بیتیان)

امام زمان «عج»( بهشت اهل بیتیان)

مربوط به چهارده معصوم و آشنایی باگل سر سبدامام زمان(عج)و دوران انتظار تا جلو گیری شود از فتنه دشمنانی که خود را در لباس دوست جلوه می دهند داعش و وهابیت که تا دیروز امام زمان نمی شناختند شیعه می کشتند الان هم می کشند تا خود رابه جای یاران آن مصلح جلوه دهند
امام زمان «عج»( بهشت اهل بیتیان)

امام زمان «عج»( بهشت اهل بیتیان)

مربوط به چهارده معصوم و آشنایی باگل سر سبدامام زمان(عج)و دوران انتظار تا جلو گیری شود از فتنه دشمنانی که خود را در لباس دوست جلوه می دهند داعش و وهابیت که تا دیروز امام زمان نمی شناختند شیعه می کشتند الان هم می کشند تا خود رابه جای یاران آن مصلح جلوه دهند

مهدویت - رجعت



رجعت


یکی از حـوادث مهم هنگام ظهور، موضوع رجعـت و بازگشت نیکـان وبــدان به


دنیاست که از عقاید شیعه است و در آثار اسلامی بحـث های فراوانی بربــارۀ آن 


بیان شده است . در این بخش به اختصار به این موضوع می پردازیم و بــحث های


تکمیلی را به کتاب های مستقل در این موضوع وا می گذاریم.


مفهوم رجعت


«رجعت» در لغت به معنای بازگشت است و در فرهنـگ دینــی، عبــارت است از 


بازگشتحجّت هـای الهی و امامان معصوم و گروهی از مومنــان خالص و کفــار و 


منافقان به عالم دنیا؛ یعنی ایشان به امرخداوند بار دیگر زنده می شوند وبه دنیـا بر


می گردند واین، دور نمایی از رستاخیـزاست که پیش از قیامت در همین عالم اتفاق


می افتد.


فلسفه رجعت


امام باقر(ع) در ضمن روایتی که دربارۀ رجعت آمـده، فرمــوده


 است:


مومنان برمی گردند، تا عزیز شوندو چشمان آنان روشن گردد، و


تبهکاران بر می گردند، تا خداوند، آن ها را خوار کند.*1


درست است که جایگاه اصلی برای پاداش  و کیفر انسان ها، عالم آخرت است؛ ولی 


خداوند اراده فرموده است که بخشی از اجر و کیفر آن ها را در همین دنیا عملــی 


کند.


هدف دیگر از رجعت، برخورداری مومنان از سعادت یاری حضرت ولی عصـر(عج)


بیان شده است . این مهم در ضمن دعاها و نیز در بیــانات بعضی از علمـا مطرح 


گردیده است.


سیّد مرتضی (م436ق)از عالمان بزرگ شیعه می نویسد:


همانا خداوند هنگام ظهور حضرت مهدی(عج) گروهی از شیعیان


 آن حضرت را که قبلاً از دنیا رفته اند، بر می گرداند، تا به ثواب 


یاری آن حضرت نائل شوند...*2


در زیارت امام عصر در سرداب مقدس*3سامراء آمده است:


مولای، فان ادرکنی الموت قبل ظهـورک فانّی



 اتوسّل بک و بآبائک الطاهرین الی  الله تعـالی 



واسئله ان یصلی علی محمد و آل محمـد و ان



یجعل لی کرّ ة فی ظهورک و رجعة فی ایامـک



لابلغ من طاعتک مرادی و اشفـی من اعـدائک



 فوادی؛*4


مولای من! اگر پیش از ظهور تو مرگ، مرا در یابد،به وسیله تو و


پدران پاکت به خدای بزرگ متوسل می شوم و از او می خواهـم 


که بر محمد و خـاندان او درود فرستــد و برای من بازگشتی در


ظهور تو و روزگار [دولت] تو قرار دهــد، تا به مقصود خـود در 


زمینه اطاعت خود نائل شوم، وقلبم را از[ خواری] دشمنانت شفـا


 دهم.


جایگاه رجعت در متون دینی



رجعت از عقاید مسلم شیعه است که پشتوانه آن، ده ها آیه قرآن و صدها روایت از


 پیامبر وامامان(ع) است .


محــدث بزرگ مرحوم شیــخ حرّ عاملــی در کتاب ایقاظ 520 


حدیث درباره رجعت نقل کرده است .


مرحوم علامه مجلسی نیز گفته است:


اگراحادیث متواتر*5نباشد، دیگر در هیچ موردی نمی توان ادعای


تواتر کرد.*6


گذشته از آیات و روایات فراوان، همه علمای شیعه براین حقیقت، اتفاق  نظر دارند؛


چنانکه مرحوم شیخ حرّ عاملی به این مطلب تصریح کرده و بلکه ثبوت رجعت را از


 ضروریات مذ هب شیعه دانسته است.*7


رجعت، در قرآن و روایات


در آیات متعددی از قرآن، آشکارا جریان بازگشت افرادی از مردگان به دنیا مطرح


شده و روایات زیادی از اهل بیت (ع) در تفسیر این آیــات وارد شده است که دو


نمونه را بیان می کنیم:


یک . از نمونه های بسیــار روشن رجعت و بازگشت  به دنیا جریان عزیر است. او


یکی از پیـامبران بنی اسرائیل بود که پس از مرگ، دوباره زنده شــدو به دنیــا 


بازگشت.


قرآن کریم در این باره می فرماید:



(او کالذی مر علی قریه و هی خــاویه علـی 



عروشها قال انی یحیی هـذه الله بعـد مـوتها



 فاماته الله ماته عام ثم بعثه ....  فلما تبیـن له



 قال اعلم ان الله علی کل شیء قدیر)*8



خلاصه داستان عزیر چنین است:


عزیر در مسیر خود از شهری گذشت که ویران شده و ساکنان آن


، همگی مرده بودند و اجساد آنها پوسیده و استخوان هـای آن ها


خرد شده بود. با تعجب گفت:« چگونه خداوند این مردگــان را 


زنده خواهد کرد؟»در این هنگام، خداوند جان او را گرفت و صد


سال بعد، اورا دوباره زنده کـرد. در برابر چشمــانش،  مرکــب


سواری او را که الاغی مرده و پوسیده بود، دوباره زنــده کرد، تا 


چگ.نگی رستاخیز انسان ها را به او نشان دهد.


بنابراین بازگشت به دنیا برای عزیر اتفاق افتاده و این ذلیلیی است


روشن بر امکان رجعت در آینده جهان. به بیان دیگر چون رجعت


در گذشته تاریخ اتفاق افتاده، در آینده نیز می تواند رخ دهد و به


قول معروف، بهترین دلیل برامکان یک پدیده ، این است که قبلاً 


واقع شده است.


دو نمونه دیگر، بازگشت گروهی از قوم موسی(ع) به دنیاست.


قرآن کریم ی فرماید:


(ثم بعثناکم من بعد موتکم لعلـکم تشکرون)*9


آن گاه شما را پس از مرگتان بر انگیختیم، تا شاید سپــاس گزار


 باشید.


این آیه دربارۀ هفتاد نفر از برگزیدگان قوم موسی(ع) اســت که


همراه آن حضرت به کوه طور رفتند، تا گفت و گوی موسی(ع)با


 خداوند راببینند و گرفتن الواح از جانب خدا را شاهد باشنـــد.


وقتی گفت و گوی موسی (ع) با خدا را دیدند،گفتند:«ای موسی!


ما به تو ایمان نمی آوریم، مگر اینکه خداوند را آشکارا ببینیم».


موسی(ع) آن ها را از این خواسته بی جا وغیر ممکن باز داشت؛


ولی آن ها اصرار کردند و سرانجام با صاعقه الهی، همگی مردند.


موسی(ع) از این واقعه ناراحت شد و از پیامدهای آن در میــان 


بنی اسـرائیل نگران بود؛ بنابراین از خدا خواست که آن ها را به


زندگی برگرداند. درخواست او پذیرفته شــد ومطــابق آیه یاد 


شده، خداوند آنها را به زندگی دنیا برگردانید؛*10


به گونه ای که طبق روایتی از امیرالمومنین(ع)*11


این عدّه به خانه های خود بازگشتند و مدتی زندگـی کردنــد و 


صاحب فرزند شدند و پس از رسیدن اجلشان از دنیا رفتند*12


آیات بالا در باره رجعت در اقوام گذشته است؛ ولی از آیات قرآن ، دلیل بر «رجعت


 به دنیا در پایان تاریخ و آینده» است که دو نمونه را بیان می کنیم:


1 . قرآن کریم می فرماید:


(و یوم نحشر من کل امة فوجاً ممن یکذب بایاتنا



 فهم یوزعون)*12


روزی که از هر امتی گروهی را بر می انگیزیم،از آن ها که آیات


ما را تکذیب می کردند؛ پس آن ها باز داشته می شوند


در این آیه سخــن از روزی اسـت که درآن «گروهی از مـردم» برانگیخته می شونـد؛


بنابراین اشاره به روزی غیر از روز قیـامت دارد، زیرا در قیــامت، همه انسان هــا از 


اولین و آخرین محشور می شوند . مرحوم طبرسی در تفسیر مجمع البیــان نوشته است


که بر اساس روایات بسیــار از اهل بیــت (ع) این آیه مربوط به گروهی از شیعیــان


حضرت مهدی(عج) ونیز عده ای از دشمنــان آن حضرت است که در دوران ظهــور


او به دنیا باز می گردند.*13


در یکی از آن روایات آمده است که از امام صادق (ع) در باره این آیه سوال شد، آن 


حضرت فرمود: «مردم در مورد آن چه می گویند؟»راوی گفت:«آن ها می گویــند این 


آیه در مورد قیامت است». امام صادق(ع) فرمود:«آیا خداوند در روز قیامت گروهی را


بر می انگیزد و گروه دیگر را رهـا می کنـد؟[ اینگونه نیست] این آیه دربـاره رجـعت 


است؛ اما آیه قیامت این آیه است[که خداوند می فرماید]: «وحشرنا هم فلم نغادر من 


هم احداً» [؛یعنی: آنان را برانگیختیم و هیچ کس از آن ها را وانگذاشتیم]».*14


2 .قرآن کریم می فرماید:


(و حرام علی قریة اهلکناها انّهم لایرجعون)*15



ممتنع است [باز آمدن به دنیا ] بر مردم شهــری که آن را هلاک 


کردیم که آن ها بر نمی گردند.


این آیه نیز از مهم ترین دلیل های رجعت است؛ زیرا در قیامت  همه مردم و از جمله


 اقوامی که به عذاب الهی هلاک شــده اند، بر می گردند. این حقیقــت در روایات 


متعدد بیان شده است.


امام باقر و امام صادق (ع) در تفسیر این آیه فرمودند:


هر قریه ای که خداوند اهل آن را با عذاب هلاک کرده است، در


رجعت باز نمی گردند. این آیه از بزرگ ترین دلائل رجعت است؛


 زیرا هیچ کس از مسلمانان منکر آن نیست که همه مردم در قیامت 


باز می گردند؛ چه کسی که هلاک شده و چه کسی که هلاک نشده


است. پس سخن خداوند [که فرموده]«لا یرجعون[=باز نمی گردند]»


 مربوط به رجعت است؛ اما در قیامت [هلاک شدگان به عذاب الهی


 هم] باز می گردند تا در آتش داخل شوند.*16


رجعت در ادعیه و زیارات


قابل ذکر است مو ضوع رجعت در دعاها و زیاراتی که از امامان


معصوم (ع) نقل شده نیز مطرح گردیده است .در زیارت جامعه


کبیره که از امام هادی(ع) روایت شده می خوانیم:


معترف بکم، مومن بایابکم ، مصدق برجعتکـم، 



منتظر لامرکم؛*17


[ای امامان و حجت های خدا !] من به شما [وامامت شما] اعتراف


می کنم و بازگشت شما را[ به این دنیا] باور دارم و رجعت شمـا 


را تصدیق می کنم و امر شما را انتظار می کشم.


در بعضی از زیارت های مخصوص به حضـرت مهــدی(عج) از


جمله زیارت آل یاسین نیز این موضوع با صراحت بیـان شـده 


است.


ویژگی های رجعت



از میان روایات فراوان می توان این مطالب را درباره رجعت بیان کرد.


1 . رجعت از روزهای بزرگ و مهـم عالم اســت که از آن در قرآن به «ایام الله» [= 


روزهای خدا] یاد شده است.


امام صادق(ع) فرمود:


«ایام الله سه روز است: روز قیـام قائم(عج) روز رجعــت و روز


 قیامت.*18


2 . اعتقاد به رجعت از نشانه های شیعیان اهل بیت(ع) است.


امام صادق (ع) فرمود:


از ما نیست کسی که به رجعت ما ایمان نداشته باشد.*19


3 . رجعت برای همه مردم نیست ؛ بلکه مخصوص مومنان خالص است و کفــار و


منافقان خالص است.*20


4 . از جمله مومنان رجعت کننده، پیــامبران وامامان معصوم (ع) هستند . اولین 


امامی که در زمان رجعت و پس از امام مهدی (ع) حکومت عدل جهانی را برعهده


می گیرد، حضرت امام حسین(ع) است که  سال های بسیـار حکومـت خواهــد


کرد.*21


امام صادق (ع) می فرماید:


هنگامی که امـام حسین (ع) همـراه بـا یـاران شهیدش رجـعت


 می کنند، هفتاد نفر از پیامبران نیز با او رجعت می نمایند.*22


امام زین العابدین (ع) می فرماید :


یرجع الیکم نبیکم و امیرالمومنین و الائمه؛*23



پیامبر شما وامیر المومنین و امـامـان به سـوی شما مجــدداً باز 


می گردند.


5 . در بخشی از روایات رجعت از نیکان امت های گذشته مانند اصحــاب کهـف و 


مومن آل فرعون، نام برده شده است. نیز از اصحاب پیامبر اسلام(ص) و یاران ائمـه


(ع) افرادی مانند سلمان فارسی، مقداد ، مالک اشتر، ابو دُجانه انصاری،  مفضل بـن


عمر، اسماعیل بن جعفر[ از فرزندان امام صادق(ع)]به عنوان رجعت کننـدگان یـاد


 شده اند.


6 . برای همه مومنان و منتظران واقعی ظهور مهـدی (عج) که پیش از ظهــور آن


 عزیز از دنیا رفتند، امکان رجعت به دنیا و یاری آن امام وجود دارد.


از امام صادق (ع) روایت شده که هر کس جهل بامداد، خدا را با


[ دعای] عهد بخواند، از یاوران قائم خواهــد بود و اگر پیــش از 


ظهور آن حضرت بمیرد ، خداوند اورا از قبرش بیرون آورد[ و


قائم(عج)را یاری دهد]...*23


7 . کفار و منافقان هرگز به میل واراده خود به دنیا باز نمی گردند؛ بلــکه از روی 


اجبار به رجعت تن می دهند ؛ ولی رجعت مومنان ، اختیاری است.


امام صادق(ع) می فرماید :


هنگامی که حضرت مهدی (ع) قیام کند ، ماموران الهی به سراغ 


مومنان خفته در قبرها می روند و به آن ها اعلام می کننــد که:«


ای بندۀ خدا ! مولایت ظهور کرده است . اگر می خــواهی به او


بپیوندی، می توانی و اگر می خواهی در نعمت های الهی(برزخ)


بمانی، بمان».*24



^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

 


منابع وتوضیحات:


 


*1 بحارالانوار، ج53، ح55، ص64.


*2 رسائل، شریف مرتضی، ج1، ص125.


*3 سرداب، محلی است در کنار حرم  امام هادی و امام عسکری (ع) که عبادتگاه این


    دو امام ونیز امام زمان(عج)بوده است وشیعیان، آنجا را زیارت می کنند.


*4 مفاتیح الجنان، آداب سرداب مقدس، زیارت دوم صاحب الامر(ع)


*5 متواتر به روایاتی می گویند که تعداد روایت کنندگان آن ها به قدری زیاد است


     که احتمال اجتماع آن ها بر دروغ را غیر ممکن می سازد.


*6 رجعت(خادمی شیرازی)،ص140.


*7 همان،ص145.


*8 سوره بقره، آیه 259.


*10سوره بقره، آیه 56.


*11 ر. ک: تفسیر نمونه، ج1، ص257-259.


*12 بحارالانوار، ج53، ح72، ص73و129.


*13آیات دیگری مانند آیات 73 و 243 و 259 سوره بقره نیز بر زنده شــدن و باز 


    گشتن به این دنیا دلالت دارند.


*14 سوره نمل، آیه83..


*15 مجمع البیان، ذیل آیه 83 سوره نمل.


*16 بحارالانوار، ج53، ح27، ص51.


*17 سوره انبیاء آیه 95.


*18 بحارالانوار، ج53، ح29، ص52.


*19 مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.


*20 بحارالانوار، ج53، ح53، ص63 .


*21 همان ، ح101،ص92.


*22 همان،ح1، ص39.


*23 همان، ح19، ص46.


*24 همان،  ج3 ،ص89.


*25 معجم احادیث الامام المهدی، ج7، ح1716، ص458.


*26ر.ک: مفاتیح الجنان ، دعای عهد.


*27 کتاب الغیبه، طوسی، ح470، ص459.





 



مهدویت - حکومت جهانی (3): ویژگی های حکومت و سیره حضرت مهدی(عج)


حکومت جهانی (3): ویژگی های حکومت و سیره حضرت                                              مهدی(عج)



در پایان به برخی از ویژگی های حکومت مــانند قلمرو حکومت و مرکز آن ، مــدت 


حکومت و روش کــارگزاران و معرفی آن هــا و نیــز سیره رهبر بزرگ حــکومت ،


 می پردازیم.



قلمرو حکومت و مرکز آن



تردیدی نیست که حکومت حضرت مهدی (عج) حکومتی جهانی است؛ زیرا او موعود


 همه بشریت و تحقق بخش آرزوی همه انســان هاست؛ بنــابراین آنچه از زیبایی هــا و 


خوبی هــا در ســایه حکومت او به وجود آیــد، سراسر زمـین را فرا خواهد گرفت. این


 حقیقتی است که روایـات فراوان، شــاهد آن است که به گروه هــایی از آن هــا اشــاره 


می کنیم.


الف . روایات بسیار که مضمون آن چنین است: مهدی(عج) زمین را پر از عدل وداد 


می کند؛ همان گونه که پر از ظلم وجور شده باشد.*1 کلمه «زمین»(الارض) سرتاسر


کره خاکی را در بر می گیرد و هیچ دلیلی وجود ندارد که معنای آن را به بخـــشی از


زمین محدود کنیم.


ب . روایاتی که از تسلط امام مهدی(عج) بر مناطق مختلف جهــان خبر داده است که


گستردگی و پراکندگی و اهمیت آن منــاطق، حکایت از سلـطه آن حضـرت بر تمـــام 


جهان دارد و معلوم می شود که نام بردن از شهرها و کشورها در روایات ، از بــاب 


نمونه ومثال بوده ومیزان درک مخاطبان روایات در آن زمان نیزملاحظه شده است.


در روایــات مختلف از روم، چین، دیـلم یا کوه های دیلم، ترک، سند، هند، قسطنطنیه،


کابل شاه و خزربه عنوان مناطقی که امـام مهدی(عج) بر آن ها مســلــط  خواهد شد و


آن ها را فتح خواهد کرد، نام برده شده است.*2


گفتنی است که در زمان امامان (ع) مناطق یاد شده بر بخش های بسیــار گسترده تری 


نسبت به زمان ما، گفته می شده است؛ برای مثال« روم» شامل همه اروپا وحتی قاره


آمریکا می شده و مراد از چین، همه شرق آسیا بوده که شامل ژاپن نیز می شود؛همان 


گونه که«هند» پاکستان امروز را هم شامل بوده است. شهر قسطنطنیه همان استــانبول


 است که در جهان آن روز به عنوان مقاوم ترین شهرها و مناطق از آن، یــاد می شده 


ودر واقع فتح آن ، یک پیروزی و موفقیت بزرگ شمرده می شده است؛ زیرا یــکی از 


راه های اصلی ورود به قاره اروپا بوده است. خلاصه اینکه تسلّط امــام مهدی(عج) بر


مناطق حسّاس و مهم جهان، حکایت از گستردگی جهانی فرمانروایی آن حضرت دارد..


ج . گذشته از روایــات دسته اول و دسته دوّم، روایــات متعددی در دست است  که به 


روشنی از جهانی بودن حکومت حضرت مهدی(عج) خبر می دهد.



در سخنی از پیامبر اکرم (ص) آمده است که خد اوند متعال فرمـوده 


است:


...من دین خود را به دست آنها [ پیشوایان دوازده گانه] بر همه


 آیین ها پیروز می کنم و به دست ایشان ، فرمان خود را[برهمه]


 چیره خواهم ساخت وبه [قیام]آخرین آن ها سراسر زمین را از 


دشمنانم پاک خواهـم کرد و او را بر مشرق و مغرب زمین فرمانروا


خواهم گرداند... .*3


امام باقر(ع) فرمود:



اَلقائِمُ مِــنّا ... یبلُغُ سُلطانَهُ المَشــرِقَ وَالمَغــرِبَ وَ



 یظهِرُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ بِهِ دینَهُ عَلَـی الــدّینِ کُلِّهِ وَ لَــو 



کَرِهَ المُشرِکُونَ ...؛*4


قائم (ع) از ما[خاندان پیامبر] است ...[او کسی است که] فرمانروایی


اومشرق ومغرب[عالم] را فرا خواهــد گرفت و خداوند به دست اودین 


خود را بر همه ادیان غلبه می هد، اگر چه مشرکان را خوش نیاید.



اما مرکز حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) شهرتاریخی کوفه است که درآن زمان


وسعت زیادی خواهد یـــافت؛ به گونه ای که شهر نجف را که در چند کیلومتری کوفه 


است ، شامل می شود. به همین دلیل است که در بعضی روایات، کوفه  و در بعضی


دیگر نجف به عنوان مرکز حکومت نام برده شده است.


امام صادق (ع) در ضمن روایتی طولانی فرمود:


مرکز حکومت او[حضرت مهدی«عج»] شهر کوفه خواهــد بود ومحــل


 قضاوت او مسجد کوفه.*5


گفتنی است شهر کوفه از دیر زمان، مورد توجه خاندان پیامبر(ص) ومحل زمامداری 


حضرت علی(ع) بوده است و مسجد مشهور آن، یکی از چهار مسجد معروف جهــان


اسلام است که امیرالمومنین(ع) در آن نمــاز و خطبــه می خوانـده و نیز در آن به امر


قضاوت می پرداخته است ودر نهایت در محراب همان مسجد، به شهادت رسیده است.


مدت حکومت


پس از اینکه عالم بشریت ، یک دوره بسیار طولانی از حاکیت ظلم وستم را پشت سر


گذاشت، جهان بــا ظهور آخرین خجّت پروردگار به سوی حــاکمیت خوبی هــا خواهد


رفت و حکومت در دسـت حــاکمان ونیکــان قرار خواهد گرفــت و این، وعــده حتمی 


خداوند است.


حکومت خوبان که با فرمانروایی امام مهدی (عج) آغاز می شود، تـا پایان عمر دنیــا


 ادامه خواهد یافت و دیگر روزگار ظلم وظالمان تکرار نخواهد شد.



در سخنی که پیش از این از پیــامبر (ص) نقل شــد، آمده اسـت که خــداوند بــزرگ، 


حاکمیت آخرین پیشوای معصوم را به پیامبراسلام(ص) بشارت می دهد و در پـایــان 


می افزاید:


[(پس از آنکه مهدی«عج» به حکومت رسید]دولت او را دوام خواهم 


بخشیدو پیوسته تا قیامت ، روزگار[وحاکمیــت زمین]رادر دســت 


اولیا و دوستــان خود، دست به دست خواهم کرد.*6


بنابراین نظام عادلانه ای که امام مهدی(عج) برپا خواهد کرد، دولتی اســت که پس از


آن، برای دیگران دولتی نخواهد بود و درحقیقت، تاریخ جدیدی از حیات بشرشــروع 


خواهد شد که سراسر در زیر حاکمیت الهی بسر خواهد بُرد .


امام باقر(ع) فرمود:


دولت ما آخرین دولت هاست . هیچ خاندان صاحب دولتی نمی مـاند،


مگر اینکه پیش از ما، حاکم می شوند، تا وقتی[حکومت اهل بیــت بر 


پــا شدو] شیوه حکمرانی مــا را دیدنــد، نگویند: اگر مــا هـم حــاکم 


می شدیم، همین گونه عمل می کردیم.*7


بنــابراین مدت استمرار نظام الهی پس از ظهور، جدا از مدت حکومت شخص امــام


مهدی(عج) است که مطابق روایات ، آن حضرت باقی مانده عمر خود را حاکم بوده


و سرانجام چشم از جهان فرو خواهد بست.


تردیدی نیست که مدت حکومت امام مهدی (عج) باید به قدری باشد که امکـــان تحول 


جهانی و استقرار عدالت در همه مناطق عالم وجود داشته باشد؛ ولی اینــکه این هدف


درچند سال قــابل دسترسی است، قــابل تخمین وگمــانه زنی نیست وبــاید به روایــات


امــامان معصوم(ع) رجوع کرد. البته با توجه به قــابلیت های آن رهبر الهی و توفیق


ومدد غیبی برای آن حضرت و اصحاب و یـاران شــایسته ای که در اختیــار اوست و


آمادگی جهانی برای پذیرفتن حاکمیت ارزش ها و زیبایی هـا در زمــان ظهور، ممکن


است رســالت مهدی موعود (عج) در زمــانی نسبتاً کوتــاه انجــام شود و جریــانی که


بشریت در طول قرون متمادی از ایجـــاد آن نــاتوان بوده است، در کمــتر از ده ســال 


اتفاق افتد.


روایاتی که مدت حکومت حضرت مهدی (عج) را بیان می کنند، بسیــار گونــا گونند. 


بعضی از آن ها مدت حکومت آن حضرت را پنج سال و تعدادی از آن ها هفت سال و


برخی دیگر هشت ، نه و ده ســال بیان کرده است.چند روایت هــم مــدت حـکومت را 


نوزده سال وچند ماه وبالاخره چهل و 309 سال برشمرده است.*8


گذشته از اینکه علت این همه اختلاف در روایــات، روشن نیســت، پیــدا کردن مــدت 


واقعی حکومت  از میان این روایـات کاری دشوار است؛ اما بعضی از علمای شیعه با


توجه به فراوانی و شهرت روایات هفت سال،  این نظر را انتخاب کرده اند.*9


بعضی دیگر نیز گفته اند ودت حکومت امام مهدی(عج) هفت سال است؛ ولی هر سال 


از سال های حکومت حضرت به اندازه ده سال از سال های ماست که این مطلب نیزدر


 بعضی روایات آمده است:


راوی از امام صادق(ع) درباره مدت حکومت حضرت مهــدی(عج) 


سوال می کند و امام می فرماید:


[حضرت مهدی«عج»]هفت ســال حکومــت می کند کـه برابر هفتــاد


 سال از سال های روزگار شماست.*10


مرحوم مجلسی(رحمه) می فرماید:


روایــاتی که درباره مدت حکومــت امـام (ع) رسیـده اســت بــاید به 


احتمال های زیر توجیه کــرد: برخی روایــات به تمــام مدت حکومــت 


اشاره دارد و بخی بر مدت ثبـات و استقرار حــکومــت. بعضــی مطابق


سال ها وروزهایی است که ما با آن آشناییـم و بعضی مطابق ســال هــا


و مــاه های روزگار حضرت است که طولانی می باشــد و خد اونــد به 


حقیقت مطلب آگاه است.*11


سیره حکومت امام(ع)


هر حاکمی درحومت وبخش های مختلف مدییریت خود شسوه ای مخصوص دارد که


 این خود از مشخصه های حکومت اوست. امام موعود و مهدی منتظر(ع) نیز وقتی


 حکومت جهان را به دست گیرد، در تدبیر جهانی خود روش خاصّی  دارد. درضمن


 مباحث گذشته به گوشه هایی از شیوه عملکرد آن حضرت اشـــاره شد؛ ولی به سبب 


اهمیت موضوع، منــاسب  است در این مجــال به گونه مستقل ّ به آن بپردازیــم و در 


زلال سخنان پیامبر اکرم و امــامــان معصوم(ع) شیوه حکومتی امــام مهدی (عج) را 


بهتر وبیشتر بشناسیم.


آنجه در ابتدا باید بر آن تــاکید شود، این است که روایــات، یک تصویر کلّی از سیره


آن بزرگوار به دست داده است و آن، عبــارت است از اینکه سیره امــام مـهدی(عج) 


همان سیره وروش پیــامبر بزرگ اسلام (ص) است و آن گونه که پیــامبر در زمــان 


خود با جاهلیت بشری در همه ابعـاد آن مبارزه کرد و اسلام نــاب که ضامن سعــادت 


دنیــا وآخرت اســت را بر محیط خود حـاکم کرد، حضرت مهدی(عج) نیز بــا ظــهور


خود با جــاهلیت جدید که دردناک تر از جــاهلیت قدیم اســت برخورد خواهــد کـرد و


ارزش های اسلامی و الهی را بر ویرانه های جاهلیت مدرن ، بنا خواهد کرد.


از امــام صادق (ع) دربــاره سیره حضرت مهـدی(عج) سوال شد؛


 فرمود:



یصنَعُ کَما صَنَعَ رَسُولُ الله(ص) یهدِم ما کانَ قَبلَهُ



 کَما هَدَمَ رَسُولُ الله(ص) اَمرَالجـــاهِلِیة وَیستَانِفُ



 الاِسلامَ جَدیداً؛*12  


امام مهدی(عج) مانند پیامبر اسلام عمل خواهد کرد . همان گونه که 


پیامبر آنچه از روش جاهلیت [مرسوم] بود را از میان برد، همین گونه


روش های جاهلی پیش از ظهور  خود را نابود خواهد ساخت واسلام 


را از نو پی ریزی  خواهد کرد.



این سیـاست کلّی امــام (ع) در زمان حــاکمیت اوست. البته شرایط زمــانی متفــاوت، 


موجب تغییراتی در شیوه اجرا و حکومت داری می شود که در روایـات، مطرح شده


 و مادر بخش های جدا گانه به آن ها می پردازیم.


سیره جهادی و مبارزاتی



امــام مهدی (عج) بــا انقلاب جهــانی خود بســاط کفر وشرک را ازگستــره  زمین بر


 می چیند و همگان را به دین مقدس اسلام دعوت می کند.


پیامبر اکرم (ص) در این باره فرموده است:


شیوه او[امام مهدی «عج»]شیوه من است ومردم را بر آیین و شریعت


من قرار می دهد.*13


البته آن حضرت درشرایطی ظهورمی کند که حق به گونه ای آشکار، معرفی گردیده 


و از هر جهت بر مردم جهان ، حجّت تمام شده است.


با این حال طبق برخی روایات ، حضرت مهدی(عج) تورات وانجیل واقعی و تحریف


نشده را ازغاری در انطاکیه بیرون می آورد وبه وسیـله آن ها با یهودیـان ومسیحیــان 


جهان احتجاج می کند که بسیاری از ایشان مسلمان می شوند.*14


در این میــان آنچه که گرایش ملّت هـای گوناگون را به اسلام بیشترمی کند، آن اســت 


که همگــان آشکــارا می بینند که مهدی(عج) بــا امدادهــای غیبی یــاری می گــردد و


نشانه های پیامبران همچون عصـای موسی(ع) و انگشتر سلیمــان(ع) و زره وشمشیر


و پرچم پیــامبر اسلام(ص) را همراه دارد*15 وبرای تحقق اهـداف پیــامبــران خــدا و


برقراری عــدالت جهــانی قیــام کرده است. روشن است که در چنین بستری که حق و


حقیقت، آشکــارا یر جهــانیــان عرضه شده است، تنهــا کســانی در جبهه بــاطل بـاقی 


می مانند که به کلی هویت انســانی والهی خود را از دست داده بــاشند. اینـان همان ها


هستند که جز فســاد وتبــاهی و ظلم، از آن ها سر نمی زند و لازم است ســاحت دولت


مهدوی از لوث وجود آنــان پــاک شود . اینجــاست که شمشیر برنده عدالت مهدوی از 


نیــام برآمده و با قدرت وصولت، بر پیکر ستمگران لجوج فــرود می آیــد و کســی از


آن ها را بــاقی نمی گذارد.این شیوه  و روش پیامبر(ص) و امیرالمومنین(ع) نیز بوده


است.*16


سیره قضایی امام(ع)


از آنجا که موعود منتظر برای استقرار عدالت در نمام زمین ذخیره شده است، برای


انجام رسالت خود به یک سیستم قضایی مستحکم نیاز دارد؛ بنابراین آن حضـرت در


این بخش به شیوه جدّ بزرگوارش حضرت امیرالمومنین (ع) عمل می کند وبا جـدّیت


وقدرت به دنبال به دست آوردن حقوق پایمال شده مردمان است وحق را در هر کجـا 


باشد، گرفته، به صاحب آن بر می گرداند.


آن حضرت چنان به عدالت رفتار می کند که مطابق روایات، زندگان آرزو می کننــد


 که مردگان برگردند و از برکت عدل او بهره مند شوند.*17


گفتنی است که بخشی از روایات،بیان گر آن است که امام مهدی(عج) درمقام قضاوت 


مانند حضرت سلیمان وحضرت داوود (ع) عمل می کند و مانند آن ها با علم الهی ای


که دارد، حکم می کند، نه با استناد به شاهد وگواه.


امام صادق(ع) فرمود:


وقتی قائم آل محمد قیام کند،مانند داوود وسلیمان (ع) داوری می کند؛


[یعنی] شاهد و گواه ، طلب نمی کند.*18


شـاید راز این گونه داوری، آن است که به سبب اعتمــاد بر علم الهی، عــدالت واقعی


 بر پا می شود؛ در حالی که وقتی بر گواهــان و سخن آن هــا تکیه می شود، عــدالت 


ظاهری حاکم می شود؛ زیرا به هر حال شاهدان از میان انسـان هــا هستند و احتمــال


اشتباه هست.


البته درکِ چگونگی قضــاوت امــام مهدی(عج) به شیوه گفته شده، کار دشواری است؛


ولی می توان فهمید که این شیوه با اوضاع روزگار آن حضرت،  سازگار است.


سیره مدیریتی امام(ع)


یکی از ارکان مهم حکومت ، کارگزاران آن هستند. وقتی مسئولان حــکومتی افرادی


شایسته باشند، کار دولت وملّت به سامان خواهد رسید ودست یابی به اهداف حکومت،


آسان تر خواهد بود.


حضرت مهدی(عج) به عن.ان رئیس حکومت جهـانی، برای منــاطق گوناگون عــالم، 


حاکمانی را از میان بهترین یـاوران خود بر می گزیند. آن هــا تمام ویژگی هــای یک 


حــاکم اسلامی از قبیــل دانش مدیریت، تعهّد و پــاکی در نیت و عمــل و شجــاعت در


تصمیــم گیری را دارا هستند. بــا این حــال، شخص امــام(عج) به عنوان فرمــانروای 


بزرگ و مرکز مدیریت عالم ، پیوسته عملکرد حاکمان را زیر نظر دارد وبــا شدّت و


دقّت و بدون چشــم پوشی، کار آن ها را حساب رسی می کـند.این ویژگی مهمّ که پیش


ازحکومت امام مهدی(عج)نادیده گرفته شده، در روایات به عنوان یکی ازعلامت های


حضرت مهدی(عج) بیان گردیده است.


پیامبر اکرم(ص) فرود:


عَلامَةُ المَهدی اَن یکُونَ شَدیداً عَلَی العُمّالِ جَواداً



بِالمالِ رَحیماً بِالمَساکین؛*19


علامت مهدی(عج) آن است که با کارگزاران خود شدید[و دقیق] 


است. دست بخشنده ای دارد و با مسکینان مهربان است.


سیره اقتصادی امام(ع)


روش امام مهدی (عج) در امور مالی حکومت بر مبنای مساوات قرار دارد.این،همان


روش پسندیده ای است که در زمــان پیـامبر گرامی اسلام (ص) وجود داشته است که


 پس از او،این شیوه تغییر یافت  ومعیارهای دروغینی برای پرداخت های بی حســاب


به افراد، جای آن را گرفت و سبب پیدایش فاصله طبقاتی در جـامعه اسلامــی آن روز


شد. اگر چه امـیرالمومنین و امام حسن (ع) در مدت خلافت خود به نظــام برابری در 


پرداخت اموال مسلمین پای بند بودند ، پس از ایشان بنی امیه اموال مسلمانان را مـانند 


ملک شخصی خودو بر طبق مصالح فردی، به کار می بردند و از این راه، پایه هــای 


حکومت نامشروع خود را محکم می کردند. آن ها زمین های کشاورزی  یا غیر آن از


ثروت هــا وامـوال عمومی را به نزدیکــان خود می بخشیدند واین کــار که به ویژه در


زمان خلیفه سوم و دوران بنی امیه رایج شده بود ، حالتی رسمی پیدا کرد.


امام هدی(عج) که مظهر عدالت و دادگری است، بیت المالِ مردم را به عنوان ثروتی 


عمومی که همگان در آن شریک هستند قرارمی دهد؛به گونه ای که هیچ گونه تبعیض 


و امتیاز خواهی در آن راه نداشته باشد و بخشش ثروت ها و زمین هــا به کلّی ممنوع 


باشد.


پیامبر (ص) فرمود:


... اِذا قامَ قائِمُنا اضمَحَلَّت القَطائِعُ فَلا قَطائِع؛*20


زمانی که قائم  ما قیام کند، قطایع [زمین هایی که زمامداران و حکام


 جور در مالکیت خود درآورده  یا واگذار کرده اند] از بین می رود؛ به


طوری که دیگر قطایی در میان نخواهد بود.


دیگر از شاخصه های  سیره مالی امام، آن است که در راستای رفع نیازهای مادّی و


ایجاد رفاهی معقول برای زندگی تمـام افراد، امــام مهدی(عج) اموال فراوان به مردم


 می بخشد و درحکومت او هر نیازمندی که از او طلب می کند، اموال زیادی دریافت


 می کند.


پیامبر(ص)فرمود:


... فَهُوَ یحثُو المالَ حَثواً؛*21


او[مهدی«عج»]اموال را به فراوانی می بخشد.


این شیوه ، برای ایجاد زمینه های اصلاح فردی و اجتماعی است که هدف بزرگ امام


خوبان است. آن حضرت با رفع نیاز مردم از جهت مادّی، در پی ایجاد زمینه مناســب


برای پرداختن افراد به طاعت وعبادت پروردگار است که در بخش اهداف حکومت به


 تفصیل درباره آن سخن گفتیم.


سیرۀ شخصی امام(ع)


سیره امام مهدی(عج) در رفتار شخصی .نیز در ارتباط با مردم، نمایان گر یک حاکم


اسلامی نمونه است که حکومــت در نگــاه او وسیــله ای است برای خدمت به مردم و


رسانیدن آن ها به قله های کمال، نه جایگاهی برای زراندوزی و ستم گری و استثمار.


به راستی که آن امام صالحان در کرسی حکم فرمایی، یادآورحکومت پیامبراکرم(ص) 


و امیر المومنین (ع) است. با وجود آنکه همه اموال وثروت هــا در اختیــار اوست، در 


زندگی شخصی خود درپایین ترین سطح به سر می برد وبه کمترین ها قناعت می کند.


امیر المومنین (ع)در توصیف او فرموده است:


امام [مهدی(عج)] با خود عهـــد می بنـــدد که [اگر چه حاکم و رهبر


جامعه بشری است ؛ ولی] هماننـــد رعیت خود راه رود و ماننـــد آنان


 بپوشـــد و بر مرکبی  همچون مرکب آن ها سوار شـــود ... و به کم


قناعت کند.*22


امیر المومنین (ع) خود چنین بود و در زندگی دنیــا و خوراک و


پوشش آن زهدی پیامبرگونه داشت. مهدی(عج) نیز در این میدان 


به آن حضرت اقتدا خواهد کرد.


امام صادق(ع) فرمود:


اِنَّ قائِمَنا اِذا قامَ لَبِسَ لِباسَ عَلِی علیه السلام وَ 



سارَ بِسیرَتّهِ؛*23


وقتی قائم  ما قیام کند ، لباس علی (ع) را در بر می کند و روش  او 


را پیش می گیرد.


او که درباره خود سخت گیر ودقیق است ، با امت چون پدری مهربان استو آسایش و


راحتی آنها را می خواهد؛ به گو نه ای که:


در روایت امام رضا(ع) این گونه ت.صیف شده است:


اَلاِمام،الانیسُ الرّفیــق وَالوالِـدُ الشَّفـیـق  وَ الاخُ



 الشَّقیق وَ الاُ»ُّ الیَرَّةِ بِالوَلَدِ الصَّغیر مَفزَعُ العِبادَ



 فِی الدّاهِیة النّاد؛*24


امام ، آن همدم همراه  و آن پدر مهربان و برادر تنی [که پشتیبان برادر


] است و مادر دلسوز برای فرزندان  خردسال است و پناهگــاه بندگان 


 در واقعه هولناک.


آری ، او چنان با امت صمیمی و نزدیک است  که همه او را پناهگاه خود می دانند.


از پیامبر مکّــرم اسلام(ص) روایت شــده که درباره مهــدی(عج) 


فرموده است:


امتش به او پناه می برند؛ آن گونه که زنبور ها به ملکـه خود پناهنـــده


می شوند.*25


او مصداق کامل رهبری است که از میان مردم برگزیده شده و در بین آن ها وماننـــد 


آن ها زندگی می کند، به همین دلیل دردهای آن ها رابه خوبی می شناسد ودرمـان آن


 را می داند. تمام همّت خود را برای بهبودی حــال آن ها به کــار می گیرد و در این 


راه، تنها به رضایت الهی می اندیشد. در این صورت چرا امّت در کنار او به آرامش


 و امنیت نرسد و به کدام دلیل دل به غیر او بسپارد؟


مقبولیّت عمومی


یکی از دغدغه های حکومت ها، جلب رضایت عموم بوده است؛ ولی به دلیــل ضعف


های بسیاری که در اداره مجموعه ها وجود داشته،چنین رضایتی حــاصل نشده است.


از ویژگی های اســاسی حکومت حضرت مهدی(عج) همین اســت که مورد قبول همه 


افراد و اجتماعات بشری است . نه تنها همه اهـل زمین که ساکنــان آسمــان نیز از آن 


حکومت الهی و فرمانروای عدل گستر رضایت کامل دارند.


پیامبر اسلام(ص) فرمود:


شما را بشارت می دهم به مهــدی ... اهل آسمان  و زمیــن  از او [و 


حکومت او] راضی هستند.*26


چگونه ممکن است کسی از حاکمیت مهدی(عج) ناراضی باشد و حال آنکه برای همه


جهانیان روشن می شود که صلاح امر بشر و سعادت او در همه جنبه هــای مــادی و 


معنوی تنها در سایه حکومت الهی آن حضرت است؟!


بجاست در پایان این بخش ، کلاک جاودانه امیرالمومنین (ع) را به


 عنوان حُسن ختام بیاوریم:


... خداوند او[امام مهدی«عج»] را به وسیــله فرشتگــان خـود تــایید


 می کند و یــاران او را حفظ می کند و به وسیلــه  نشــانه های خـود 


یاری اش می کند. او  را بر اهل زمین پیروز می گرداند به گونه ای که


 [همه] بـا میل و رغبت یــا اکراه به او می گروند  و زمین را از عدل و


داد و از روشنایی و دلیل پر می کند.


شهرها به او ایمان می آورند، تا اینکه کافری نمی ماند جز آنکه ایمــان 


می آورد و زشت کاری نمی ماند، جز آنکه نیکو می شود . درحکومت


 او درندگان بــا هم آشتی می کنند و زمین برکت هــای خود را بیرون 


می ریزد و آسمان خیرات خود را فرو می بارد وگنج ها[ی زمین] برای


او آشکار می شوند ... پس خوشا حال آنکه روزگار اورا ببیند و سخن


 اورا بشنود.*27

 

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

 

منابع وتوضیحات:


*1 کمال الدین وتمام النعمة،باب25، ح5،4،1،......


*2 الغیبة نعمانی، باب13، ح22، ص330.


*3 کمال الدین وتمام النعمة،ج1، باب23، ح4، ص477.


*4همان، ح16، ص603.


*5 بحارالانوار، ج53، ص11.


*6 کمال الدین وتمام النعمة، ج1، باب23، ح4، ص477.


*7 الغیبة طوسی، فصل8، ح493، ص472.


*8 برای آگاهی از روایات ، ر. ک: چشم اندازی به حکومت حضرت مهدی(ع)،


 ص173-175رجوع شود.


*9 ر.ک:«المهدی»، سید صدر الدین صدر، ص239؛ تاریخ مابعدالظهور، سید


 محمد صدر.


*10الغیبة طوسی، فصل8، ح497، ص474.


*11 بحارالانوار، ج52، ص280.


*12 الغیبة نعمانی، باب13، ح13، ص236.


*13کمال لدین و تمام النعمة، ج2، باب39، ح6،ص122.


*14ر.ک: الفتن، 149-251.


*15 ر.ک به اثبات الهداة، ج3،ص439-494.


*16همان، ص450.


*17 الفتن، ص99.


*18 اثبات الهداة، ج3، ص447.


*19معجم احادیث الامام المهدی(عج)، ج1، ح94، ص304.


*20بحارالانوار، ج97، ص59.


*21معجم احادیث الامام المهدی(عج)، ج1، ح85، ص283.


*22 منتخب الاثر، فصل 6، باب11، ح4، ص581.


*23کافی، ج6، باب اللباس، ح15،ص444.


*24 همان، ج1، کتاب الحجه، باب نادر جامع فی فضل الامام وصفاته، ح1،ص200.


*25منتخب الاثر، فصل7، باب7، ح2، ص598.


*26بحارالانوار، ج51، ح37،ص81.


*27 اثبات الهداة، ج3، ص524.



مهدویت - حکومت جهانی(2):دستاوردهای حکومت حضرت مهدی (عج)


حکومت جهانی(2):دستاوردهای حکومت حضرت مهدی (عج)



افراد وجمعیت پیش از آنکه به حکومت برسند وقدرت را در دست گیرند،آرمان هایی 


را برای حکومت خود بیان می کنند و چه بسا برای رسیدن به آن اهداف، برنامه های


خود را نیز اعلام می نمایند؛ امّـا معمولاً پس از رسیدن به قدرت وگذشت زمــان ، در


اهداف خود ناکام مانده و گاهی از آنچه گفتــه بودند، عــدول می کنند و یــا به کلّی آن


ایده ها و اهداف مطرح شده را فراموش می کنند.


دست نیافتن به آرزوها واهداف از پیش تعییت شده ، یا به آن علت است که« هدف ها


» واقعی واصولی نبوده یا آن که برنــامه هــای حکومت برای رسیدن به هدف هــا ، 


برنـامه جامع و کاملی نبوده است ودر بسیــاری موارد نیز سبب نــاکامی، عدم لیــاقت


 مجریان بوده است.


در حکومت امام مهدی(عج) اهداف، واقعی و اصیل هستند که ریشه در عمق و جدان


های بشر دارند و همگان در آرزوی رسیدن به آن ها بوده اند. برنامه ها نیز براساس


 تعالیم قرآن و سنّت معصومان تنظیم شده و در تمام بخش هـا ضمــانت اجرائی برای


 آن ها وجود دارد؛ بنابراین دستاوردهـای این انقلاب عظیم ، بسیــار چشمگیر وقــابل


 توجه است . دریک جمله باید گفت: دستاوردهای حکومت امام مهدی(عج)پاسخ گوی


 تمام نیاز های معنوی و مادی بشر است که خداوند متعال در وجود انســان به امــانت 


نهاده است.


دراینجا با توجه به روایات برخی از این دستاوردها را بیان می کنیم:


1.عدالت فراگیر


در روایات فراوان ، مهم ترین ره آورد قیــام و انقلاب حضرت مهدی(عج) پر شــدن 


جهان از عدالت و دادگری شمرده شده است که در بخش اهداف حـکومت دربــاره آن 


سخن گفتیم. اما در این بخش بر آن حقیقت یاد شده ، این واقعیت را می افزاییـم که در


حاکمیت قــائم آل محمد(ص)عدالت در همه سطوح جــامعــه به صـورت یک جریــان 


جـاری در تمــام مویرگ هــای اجتمــاع در می آید و هیچ نهــاد و مجموعه کوچک و


بزرگی نــمی مــاند، مگر اینکه عدالت در آن حــاکم خواهــد شــد و روابــط افراد بــا 


یک دیگر بر اساس آن پی ریزی خواهد گشت.


امام صادق (ع) در این باره فرمود:


به خدا قسم! عدالت [مهدی] را در خانه های مردم خواهد برد ، آنچنان


 که سرما و گرما به درون خانه ها نفوذ می کند«*1»



اینکه خانه کوچک ترین نهـاد جــامعه است به کــانون عدالت تبدیل می شود و روابط 


افراد خانواده با یک دیگر عادلانه می شود، حکــایت از آن دارد که حکومت جهــانی 


عدل گستر مهدوی، نه با ابزار زور و قانون، بلکه بر اساس یک تربیت قرآنی که به


عــدالت و احســان فرمــان می دهد«*2»، افراد را پرورش می دهـــد. در فضــایی این 


چنین همگــان به حکــم وظیفه انسانی و الهی خود، حقوق دیگران را – گرچه از نظر


 رتبه ومقام، جایگاهی نداشته باشند – محترم می شمارند.


در جامعه موعود مهدوی ، عدالت، یک جریان فرهنگی اصیل و بــا پشتوانه قرآنی و 


حکومتی است که تخلّف از آن تنها توسط معدودی از افراد صورت می گیرد که خود


محور منفعت  طلب بوده و به دور از تعالیم قرآن و اهل بیت (ع) پرورش یــافته اند.


حکومت عــادل نیز با آن هــا بر خورد جــدّی می کــند و اجــازه رشد ونموّ به آن ها


نمی دهد؛ به ویژه از نفوذ  آن ها به سطوح حاکمیت جلوگیری می کند.


آری؛ عدالتی چنین فراگیر و همگانی ره آورد حکومت مهدی منتظر(عج) است و بدین


سان عالی ترین هدف انقلاب امــام مهدی (عج) که پر کردن عــالم از عدل و داد بوده


است به شکل کامل تحقق خواهد یافت. آن هم نه فقط عدالت اجتماعی؛ بلکه عــدالت در


همه ابعاد انسانی محقق می شود و ظلم و ستم وحق کشی در همه زوایای جــامعه حتی


در روابط اعضای خانواده با یک دیگر از بین خواهد رفت.


2.رشد فکری واخلاقی و ایمانی



در بخش قبــل آمد که فراگیر شدن عدالت در جــامعه به سبب تربیت صحیح افراد و


رواج فرهنگ قرآن وعترت در جامعه است. در روایات ما به رشد فکری و اخلاقی 


و ایمانی مردم در حاکمیت امام مهدی (عج) تصریح شده است.


امام باقر(ع) فرمود:


وقتی قائم ما قیام کند دست [ عنایت] خویش بر سر بند گان خدا نهد و


به برکت آن ، عقل و خرد آن ها به کمال رسد.«*3»



همه خوبی ها و زیبایی ها به دنبــال کمــال عقل انســان ، به دست می آید؛ زیرا عقل،


پیامبر درونی انسان است که در صورت حاکم بودن آن بر کشور جسم و جــان، آدمی


به سوی صلاح ودرستی خواهد رفت و مسیر بندگی پروردگار ونیل به سعادت،هموار


 خواهد شد.


از امام صادق (ع) درباره عقل پرسیدند؛ فرمود:


عقل، آن [ حقیقتی ] است که به سبب آن ، خداوند عبادت می شود و 


به [راهنمایی] آن، بهشت به دست می آید.«*4»



آری؛ امروز می بینیــم که در جــامعه بــدون امــام، شهوات بر عقل، غلبه دارد ونفس


سرکش، یگانه فرمانروای افراد و گروه ها و احــزاب است. پیامد این وضعیت، پایمال


شدن حقوق انسان ها وفراموش شدن ارزش های الـهی اسـت؛ ولی در جامعه موعود و


در سایه فرمــانروایی حجّت خدا که عقــل کلّ است، عقــول انســان هــا، مــیدان دار و 


سکّان دارتصمیــم  و اقــدام خواهد بود. بدیهی است که عقلِ به کمــال رسیــده ، جز به 


خوبی و زیبایی فرمان نمی دهد.


3. اتحاد وهمدلی


طبق روایات جمعیتی که تحت حاکمیت جهانی امام مهدی(عج) به سر می برند، با هم


متّحد و صمیمی خواهند بود و در زمــان بر پــایی دولت مهدوی، جــایی برای کینه و


دشمنی در دل های بندگان خدا نخواهد ماند.


امیر المومنین(ع)فرمود:


وَلَو قَد قامَ قائمُنا ... لَذَهَبتِ الشَّحناءُ مِن قُلُوبِ 



العِبادِ ...؛


وقتی قائم ما قیام کند ، کینه از دل های بندگان ما برود.


در آن زمان ، دیگر بهـانه ای برای کینه توزی نیست؛ زیرا روزگــار 


عــدل و دادگری اســت و حقی از کسی ضــایع نمی شود و روزگــار 


خردورزی وتعقّل است، نه عقل ستیزی وشهوت پرستی.«*5»


 بنابراین زمینه ای برای دشمنی و کینه جویی باقی نمی مــاند؛ از این 


رو دل های مردم که نا پیش از این ، پراکنده ودور از هم بود ، انس و


 الفت می یــابد و همگــان به برادری قرآنی باز می گردند «*6 »و با


 یک دیگر همدل و مهربان می شوند.


امام صادق(ع) در وصف روزگار سبز مهدوی فرمود:


[ در آن ایام ] خداوند وحــدت واُلفت بین قلــوب پریشان . پراکنــده


برقرار کند.«*7»


اگر دست خدا در کـار است ، دیگر عجیب نیست که این همدلی و صمیمیت به جــایی 


رسد که تصور آن در دنیای کنونی که بحران تضـادها و کشمکش های مــادّی به اوج 


خود رسیده است، دشوار باشد.


امام صادق(ع) فرمود:


وقتی قائم ما قیام کنــد، دوستــی واقعــی و صمیمیت حقیقــی بیــان


می شود.هر نیازمندی دست می برد و از جیب برادرایمانی اش به مقدار


 نیاز بر می دارد و برادرش او را منع نمی کند.«*8»


4.سلامت جسمی و روانی



یکی از مشکلات بشر امروز ، بروز بیماری هــای سخت وغیر قــابل علاج است که 


محصول عوامل گوناگون از جمله آلودگی محیط زیست به سبب کار گیری وســایل و


 سلاح های شیمیایی ، اتمی و میکروبی است. همچنین روابط نا مشروع انسان ها بــا


 یک دیگرو نیز از بین بردن جنگل ها و آب های دریا از دیگر عوامل ظهوربیماری


 هــایی مــانند جذام، طــاعون ، فلج، سکته و ده هــا بیماری دیگر است که بهداشت و


 درمان پیشرفته امروزی  نیز قادر به معالجه آن ها نیست. بر بیمــاری هـــای جسمی 


باید فهرست بلندی از امراض روحی و روانی را نیز افزود که زندگی را برای مردم


 جهان، تلخ وغیرقابل تحمل کرده است که این نیز به سبب روابط غلط حاکم بر جهان


 وانسان هاست.


در دولت کریمه مهدوی که روزگار عدالت گستری و حکومت فضیلت هـا و زیبــایی 


هاست و روابط بر اساس  برادری وبرابری  شکل می گیرد، بیماری هـای جسمی  و


روانی انســان از بین می رود و قوای بدنی و روحی انســان به طور شگفت انگیــزی


قوی ونیرومند می شود.


امام صادق(ع) فرمود:


هنگــامی که قــائم قیــام کند، خداوند بیمــاری ها را از مومنان دور 


می سازد و تندرستی را به آنان باز می گرداند .«*9»



در دولت آن سرور که دانش به گــونه ای شگفــت پیشرفــت می کنــد، هیــچ بیمــاری


 ناعلاجی نمی مــاند و بهداشــت و طبّ، رشد چشم گیری خواهد داشت. نیز به برکت


 وجود حضرت، بسیاری از بیماران شفا خواهند یافت.


امام باقر(ع) فرمود:


هر کس قائم اهل بیت مرا درک کند، اگر به بیماری دچار باشد، شفا


 می یابد و چنانچه دچار ناتوانی باشد ، توانا ونیرومند می شود.«*10»


5. خیر و برکت فراوان



ازدستاووردهابزرگ حکومت قائم آل محمد(ص)خیرو برکت فراوان وبی سابقه است.


 در بهار دولت و همه جا سبز و خرم شده ، نشا و حیاط می یــابد. آسمان می بــارد و


 زمین می رویاندو برکات الهی سرشار و بی شمار می شوند.


امام صادق(ع) فرمود:


...خداوند به سبب او [ امام مهدی«عج»]برکات  آسمانها وزمین  را 


جاری می کند و[در ایام دولت او]آسمان می بارد وزمین، دانه می دهد.«*11»



در سایه حکومت آن حضرت، کویری نمی ماند و همه زمین ها جامه حیات و شادابی 


به تن می کنــد. این تحــول چشمگیر و فراوانی بی نظیر به آن دلیل است که روزگــار


مهدی، زمان جوانه زدن نهال پاکی و تقواو شکوفایی گل های ایمان اسـت و مــردم در


همه اصنــاف و اقشــارتــحت تربیــت الهی قرار گرفتـه، روابــط خــود را بــر اســاس


 ارزش های خدایی انجام می دهند.خداوند نیز وعده فرموده است که چنین محیط پـاکی


را از برکات و خیرات، سیراب کند.


قرآن کریم در این زمینه می فرماید:


(وَلَو آَنَّ اَهلَ القُری امَنُوا وَاتَّقَــوا لَفَتَحــنا عَلَیهِــم



 بَرَکات مِنَ السَّماءِ وَالارضِ)


اگر مردم شهرها ایمـان آورده ، تقوا پیشه می کردند [درهای] برکـات 


آسمان وزمین را به رویشان باز می کردیم.«*12»


6. ریشه کن شدن فقر


وقتی همه منابع زمینی برای امام مهدی(عج) آشکار شود و برکــات آسمــان وزمین بر 


مردم زمان او بی دریغ جریان یابد و به عدالت تقسیم گردد، جایی برای فقر وتهیدستی


نمی ماند و بشریت در دولت امام مهدی(عج) برای همیشه از چنگال فقر ونداری رها


می شود.«*13»


در روزگار او روابط اقتصــادی بر اســاس برادری وبرابری شکل می گیردو اصــل


سودجویی و منفعت طلبی شخصی، جـای خود  را به حسّ دلســوزی و غمخــواری و 


مواسات با برادران دینی می دهد. در این  حال، همه به یک دیگربه عـنوان اعضـای


یک خانواده می نگرند و بوی یگانگی  و یکرنگی در همه جا به مشام می رسد.


امام باقر (ع) فرمود:


...[امام مهدی«عج»]هر سال دو بار به مردم می بخشد و در هر ماه


دو بار به آن ها روزی [ ونیاز زندگی] عطا می کند و [در این کار]


 به مساوات بین مردم عمل می نماید ، ا اینکه [ چنان مردم بی نیاز 


می شود که] هیچ کس نیازمند به زکات پیدا نمی شود...!«*14»




از روایات استفاده می شود که عدم نیازمندی مردم به سبب روحیه قناعت وبی نیازی


روحی است. به بیان دیگر پیش از آنکه مردم از بیرون ، صاحب مال فراوان شوند و


بی نیاز گردند، روح بی نیازی ، از درون در آن ها پیدا می شود و به آنچه خداوند از


فضــل خویش به آن ها عطــا  کرده، راضی و خشنود می شونــد و چشمـی به امــوال 


دیگران نمی دوزند.


پیامبر اسلام (ص) در توصیف روزگار دولت مهدوی (عج) فرموده


 است:


... خداوند [روح ] بی نیازی را در دل های بندگان قرار می دهد.«*15»



این، در حالی است که پیش از ظهور روحیه آزمندی و زیاده طلبی عــامل موثری در


رقابت های غلط و انباشتن اموال برروی هم وانفاق نکردن آن ها بوده است.


خلاصه اینکه در زمان امــام مهدی(عج) بی نیــازی از بیرون ودرون خواهد بود. از


سویی ثروت سرشــار به عدالت تقسیــم می شود و از سوی  دیــگر قنــاعت ، ویژگی 


اخلاقی  مردمان می شود.


پیامبر اکرم (ص) پس از اینکه درباره بخشش امــام مهـدی(عج) به 


مردم احادیثی فرموده است، می افزاید:


خداوند، دل های امت محمّد را از بی نیازی پُر می کند و عدالـت


 مهدوی همه آن ها را در بر می گیرد؛ به گونه ای که او[ حضرت 


مهدی«عج»] امر می کند تا ندا دهنده ای اعلام کند، چـه کسی


 نیازمند مال است؟ پس کسی از میان مردم بر نخیزد ، مگر یـک 


نفر.


پس امام [ به او] می فرماید:«نزد خزانه دار برو و به او بگــــو: 


مهدی(عج)به توفرمان می دهــد که به من مالــی بدهــی». پـس 


خزانه دار به او می گوید:«جامه ات را بیاور»، تا اینکه وســــط 


جامه اش را پُر می کند و چون آن را بر دوش می کشد، پشیمـــان 


می شـود و می گویـــد:« چرا در میــان امت محمد من از همـــه 


حریص تر باشم؟»... پس مال را بر می گرداند؛ ولی از او قبـــول 


نمی شود و به او گفتـه می شود:«ما آنچــه عطا کردیــم باز پس


 نمی گیریم».«*16»


7. حاکمیت اسلام و نابودی کفر


قرآن کریم در سه مورد وعده داده است که خداوند متعــال، دین


مقدس اسلام را جهان گیر خواهد کرد:



(هُوَ الَّذی اَرسَلَ رَسُولَهُ بِالهُدی وَ دِینِ الحَقِّ



 لِیظهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ...)«*17»



او خدایی است که پیامبرش را با هدایت ودین حق فرستاد ، تا آن دین


 را بر همه ادیان پیروز کند... .


شکی نیست که وعده خد اوند انجام شدنی وتخلــف نــا پذیر است؛ 


چنانکه قرآن فرموده است :



(...اِنَّ اللهَ لا یخلِفُ المیعادَ). «*18»



ولی روشن است که با وجود همه مجاهدت هــا و تلاش های بی دریغ پیــامبر(ص) و


اولیای خدا(ع) تــاکنون چنین رویــــداد مبــارکی به وقوع نپیوستــه است.«*19»وهمــه


مسلمانــان امید دارند که این روزگــار فرا رســد . البتّــه این آرزویی حقیقـی است که 


ریشه در بیا نات پیشوایان معصوم دارد.


بنابر این در ســایه حــاکمیت آن حجّت  پروردگار بــانگ «اشهد ان لا اله الاّ الله» که 


پرچم توحید است ونوای«اشهد ان محمّداً رسول الله » که علم اسلام است، همه جا را


 فرا خواهد گرفت و اثری از شرک وکفر باقی نخواهد ماند.


امام باقر(ع) در توضیح آیه:«*20»


(وَ قاتِلُوهُم  حَتّی لاتَکُونَ فِتنَةٌ وَیکُونَ الدّینُ کُلُّه



 لِله ...)


فرمود:

تاویل«*21»این آیه هنوز نیامده است.هر گاه قــائم ما قیـــام کنــد آن 


کس که زمان او را در یابد، تاویل این آیه را خواهــد دیــد . هر آینه 


[ در آن زمان ] دین محمّد (ص) به هر کــجا که شــب می رســد، 


خواهد رسید [و عالم گیر خواهد شد] به گونه ای که بر سطح زمین


، اثری از شرک نخواهد ماند، همان گونه که خداوند فرموده[و وعـده


داده] است.«*22»


البتَه این جهان شمولی اسلام، به سبب حقّانت و واقعیت « اسلام» است که در روزگار


مهدی(عج) هرچه بیشتر و بهتر آشکار خواهد شد وهمگان را به خود جلب خواهد کرد،


 مگر آنانکه از روی عِناد و سرکشی، سر به طغیان بردارند که با شمشیر عدل مهدوی 


که دست انتقام پروردگار است، رو به رو خواهند شد.


آخرین نکته در این بخش، آن است که این وحــدت عقیدتی که در پرتو حکومــت امــام 


مهدی(عج) به دست می آید، زمینه بسیار مناسبی  برای تشکیــل جـامعه واحــد جهــانی 


است. جهان به دنبال همین اتحاد و یگانگی در اعتقاد، به یک قانون و نظام توحیـدی تن 


می دهد و آن را می پذیرد. ســپس در ســایه آن ، روابط فردی و اجتمــاعی خـود را بر 


اساس معیــارهای یی که از یک عقیده ومرام گرفته شده است ، تنظیم می کـند. طبق این


بیــان ، وحــدتِ عقیــدتی وجمــع شــدن همه مردم  در زیر یک پرچم و دینِ واحد، یک


 ضرورت و نیاز جدی است که در حکومت امام مهدی(عج) حاصل خواهد شد.


8.امنیّت  عمومی


در حامیت ام مهدیعج) که دوران فرا گیری همه خوبی ها در همه عرصه های زندگی


 است، امنیّت که از بزرگ ترین نعمت هـای الهی و از عــالی ترین آرزوهای انســان


 است ، به دست می آید.


وقتی ردم از عقیده مرامی واحد پیروی کنند و ر روابــط اجتمــای خود به اصول بــلند


اخلاقی پای بند باشند و عدالت در تمام مویرگ های حیـات فردی وجمعی بـشرجــاری


شود، بهانه ای بــرای نــا امنــی و ترس ر هیچ بخشــی از زندگی باقــی نمـی مــاند در


جــامعه ای که هر کسی به حقوق الهی وانســانی خود می رسد وبــا تجــاوز  حق کُشی


– گرچــه  طبقــه حــاکمان و در کمترین مقدار آن بــاشد – برخـورد قــانونی می شود،


امنیّت عمومی  اجتماعی شکل می گیرد.


امیر المومنین(ع) فرمود:


به دست ما [ ودر حکومت ما] روزگار سختی ها سپــری می شود... 


چون قائم ما قیام کند، کینه ها از دل ها بیرون رود ، حیوانات نیز با


 هم سازگاری کنند.[در آن روزگار، چنان محیط امنی ایجاد شود]


 که زن، با همه زیب وزیور خود ، از عراق تا شام برود ... و چیزی او 


را نترساند. «*23»



البته برای ما که در روزگار بی عدالتی ها وآزمندی ها وکینه توزی ها بسرمی بریم،


 تصور چنان دوران سبزی ، بسیار دشوار است؛ ولی چنانکه گفته شد، اکر به عوامل 


آن همــه بدی وزشتی بنگریــم و بیندیشیم که این عوامل در حــاکمیت  حکومــت حق، 


ریشه کن خواهد شد، خواهیم دانست که وعده الهی در تحقق جامعه امن و آرام، حتمی


است.


خداوند متعال در قرآن کریم فرموده است:


خدا به کسانی از شما که ایمـان آورده اند ... وعده داده اســت که به 


یقین در روی زمین ، ایشان را خلیفه[وحاکم] کند ... وپس از اینکه 


در ترس و نگرانی قرار داشتند، امنیّت وآرامش را به ایشان عطا فرماید


....«*24» 


امام صادق (ع) در معنای این آیه فرمود:


این آیه، درباره قائم ویارانش نازل شده است.«*25»


9 .گسترش دانش


در دوران حکومت حضرت مهدی(عج) اسرار علمی فراوان درعلوم اسلامی وانسانی


آشکار می شود و دانش بشری به گونه ای غیر قابل تصوّر توسعه می یابد .


امام صادق(ع) فرمود:


علم ودانش، بیست وهفت حرف است و همه آنچه پیامبران آورده اند ،


تنها دو حرف آن است و مردم تاکنون جز با آن دو حرف آشنایی ندارند.


هنگامی که قائم ما قیام کند، بیسو پنج حرف دیگر را بیـــرون آورده و


در میان مردم گسترش دهد وآن دو حرف را نیز به آن ها ضمیمه ساخته


ومجموع بیست و هفت حرف را منتشر می کند.«*26»


بدیهی است که در این شرایــط ، رشد وتوسعــه علمی در همه زمینه هــا برای انسان 


روی می دهد . در روایات متعدد ، اشاراتی آمده است که نشان می دهد فاصله دانـش


صنعتی در ان زمان، با صنعت کنونی ، بسیار زیاد خواهــد بود؛ «*27» همـــان گونه


که صنعت کنونی با قرن های پیشین تفاوت پشمگیری دارد.


در اینجا به بعضی از روایات اشاره می کنیم:


امام صادق(ع) درباره چگونگی ارتباطات در حکومت امام مهدی


(عج) فرمود:


در روزگار قائم(ع) مومن در مشرق زمین ، برادرش را در مغرب زمین


 است می بیند ... «*28»


نیزفرمود:


هنگامی که قائم ما قیام کند، خداوند، قدرت شنوایی وبینایی شیعیان


مارا افزایش می دهد؛ به گونه ای که آن حضــرت از فاصــله یک برید 


[چهار فرسنگ] با شیعیان خود سخن می گوید و آنان ســــخن او را 


می شنوند واو را می بینند؛ در حالی که او در جایگاه خود قرار دارد.


«*29»



درباره میزان آگاهی حضرت مهدی (عج) از احوال مردم به عنوان رئیس حکومت و


مرکز تصمیم گیری و فرماندهی ، در روایت آمده است:


اگر کسی در خانه خودش ســخنی بگویــد ، بیــم آن د ارد که مباد ا


دیوارهایخانه اش گزارشدهند.«*30»



با توجه به وسایل پیشرفته ارتباطی، درک این روایت آسان تر است، ولی معلوم نیست 


که آیا همین وسائل به صورت  پیشرفته تر به کار گرفته می شود یا سیستم دیگری که


 پیچیدگی بیشتری دارد ، جایگزین وسائل امروزی خواهد شد.


 

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^


 

منابع و توضیحات:


*1 همان، ح131، ص362.


*2 قرآن می فرماید:(ان الله یامر بالعدل والاحسان؛ به راستی که خداوــند به عدالت و


    نیکوکاری فرمان می دهد)«سوره نحل،آیه 90»


*3 بحارالانوار، ج52، ح71، ص336.


*4 کافی، ج1، کتاب العقل و الجهل، ح3، ص11.


*5 در دو بخش قبلی به تفصیل درباره عدالت دوران امام مهدی(عج) و کمـــال عقلی

   

    مردم در آن روزگار، سخن گفته شد.


*6 اشاره به آیۀ«انما المومنون اخوة...، همانا مومنان با یک دیگر برادرند...»(سوره


    حجرات؛ آیه10).


*7 کمال الدین و تمام النعمة، ج2، باب55، ح7، ص548.


*8 بحارالانوار، ج 52، ح164، ص372.


*9 همان، ح138، ص364.


*10 همان، ح68، ص335.


*11الغیبة طوسی، ح149، ص188.


*12سوره اعراف، آیه96.


*13ر.ک: منتخب الاثر، فصل 7، باب4،3،ص589-593.


*14 بحارالانوار، ج52، ح212، ص390.


*15 همان، ج51، ح37، ص84.


*16 همان، ح38، ص92.


*17 سوره توبه، آیه33؛ سوره فتح،آیه28؛ سوره صف،آیه9.


*18 سوره آل عمران، آیه 9.


*19این سخن ،نه یک دعا ، بلکه یک واقعیت تاریخی است که مفسران بزرگ از

   

      شیعه و سنی از آن سخن گفته اند؛ مثل فخر رازی در التفسیر الــکبیر، ج16،

  

     ص40؛ قرطبی در تفسیر قرطبی، ج8، ص121؛ طبرسی در مــــجمع البیان،

   

      ج5، ص35.


*20«وبا آنان[ مشرکان] بجنگید ، تا اینکه [ در زمین ] فتنه وفسادی نماند و آیین 


     همه، دین خدا شود».(سوره انفال، آیه 39).


*21برای تاویل ، معانی  مختلفی گفته اند که یکی از آن ها معانی موجود در آیات است.


*22بحارالانوار، ج51، ح41، ص55.


*23 خصال، باب اربعمائه، ح10، ص685.


*24 سوره نور، آیه55. توضیح و تفسیر آیه درپست«امام مهدی(عج) در قران» به


    اشتراک گذاشته شده.


*25الغیبة نعمانی، ح35،ص240.


*26 بحار الانوار، ج52، ح73، ص336.


*27 البته ممکن است که روایات مذکور، به اعجاز هم اشاره داشته باشد.


*28 بحارالانوار، ج52، ح213،ص391.


*29 همان، ح72، ص336.


*30 همان، ح212، ص390.

 

 





مهدویت - حکومت جهانی(1):برنامه های حکومت حضرت مهدی (عج)(برنامه های اجتماعی حکومت)


حکومت جهانی(1):برنامه های حکومت حضرت مهدی (عج)



ج. برنامه اجتماعی



یکی از ابعاد اصلاح ساختار جامعه بشری، پرداختن به برنامه های اجتمــاعی است. 


در حکومت دادگستر بزرگ عالم، برای سامان بخشی اجتماع، برنامه هایی بر اساس


تعالیم قرآن و سنّت اهل بیت در نظر گرفته شده است که به سبب اجرای آن ها محیط 


زندگی، زمیـنه ای آمــاده برای رشد و تعــالی افراد خواهد بود . در جهــانی که تحت 


حاکمیت الهی است، خوبی ها ترویج می شود و از بدی ها نهی می گردد وبا بدکاران 


برخورد قـانونی می شود. نیز حقوق اجتمــاعی افراد به مســاوات پرداخت می شود و 


عدالت اجتماعی  به معنای واقعی آن پیاده می گردد.


بجاست به روایات مراجعه کنیم و جلوه ای از آن دنیای زیبا را مشاهده کنیم:


1.احیا و گسترش امر به معروف و نهی از منکر



در حکومت جهانی امام مهدی(عج) فریضه بزرگ امر به معروف و نهی از منکر به


صـورت گسترده به اجرا گذاشته خواهد شد؛ همــان واجبی که قرآن کریم بر آن تــاکید 


ورزیده وآن را از ویژگی هــای امت اسلامی به عنوان برگزیده امت ها شمرده است*


همان امری که به سبب آن، همه واجبات الهی اقامه می شود** و واگذاشن آن ، عامل


اساسی درهلاکت و نابودی خوبی ها و رشد وگسترش بدی ها دراجتماعات بوده است.


از بهــترین و والاترین مراتــب امر به معــروف ونهی از منــکر آن اســت که ریــس 


حکومت و کارگزاران آن ، امر کننده به خوبی ها و بازدارنده از زشتی ها باشند.


امام باقر(ع)فرمود:


اَلمَهــدی وَ اصحــابُهُ ... یامُرُونَ بِالمَعــرُوفِ وَ 



ینهَونَ عَنِ المُنکَرِ؛***


مهدی و یاران او ... امر به معروف و نهی از منکر می کنند.


2.مبارزه با فساد و رذائل اخلاقی



در حکومت مهدوی نهی از منکر که یکی از شاخصه های حکومت الهی است ، تنها


 به زبان نخواهد بود؛ بلکه در عمل با منکرات وزشتی ها مقابله خواهد شد، تـا جایی


 برای فساد و رذائل اخلاقی در جامعه نماند و محیط زندگی از زشتی ها پاک شود.


در دعای ندبه که آهنگ فراق و نوای جد ایی از یار غریب است


چنین می خوانیم:



اَینَ طامِسُ آثارَ الزَّیغِ وَ الاهواءِ، اینَ قاطِعُ حَبائلَ



 الکِذبِ وَ الاِفتِراءِ؛****


کجاست نابود کننده آثار گمراهی و هوا وهوس ؟ کجاست ریشه کن 


کننده ریسمان های دروغ وافترا؟


3.اجرای حدود الهی



برخورد با مفسدان و تبهکاران جامعه، شیوه های گوناگون دارد. در حکومت امام 


مهدی (عج) از سویی با شیوه های فرهنگی و تعلیم معارف و تحکیم عقاید و ایمان 


، فاسقان وبزهکاران را به راه صلاح و راستی بر می گردانند و از سوی دیگر با


تامین نیازهای مشروع و معقول زندگی و اجرای عدالت اجتماعی ، راه را بر فساد


وتبــاهی می بندند؛ ولی بــا کســانی  که با وجود همه این هــا راه تجــاوز به حقوق


دیگــران و زیر پــا گذاشتن احکــام الهی را می پیمــایند و چــارچــوب قــانــون را


نمی پذیرند، به گونه ای شدید بر خورد می شود که سدّ راه تبهکاری آن ها گردد و


نیز از ادامه روند فساد در جامعه توسط دیگران جلوگیری شود و آن ، اجرای حدود


الهی درباره مفسدان است که حدّ و مرز آن در قوانین کیفری اسلام بیان شده است.


در روایت بلندی از پیامبر اکرم (ص) که حضرت جواد(ع) نقـــل



کرده، در ضمن بیان خصوصیات امام مهدی(عج) آمده است:


او حدود الهی را اقامه [ و اجرا] خواهد کرد.*****


4 .عدالت قضایی



در راس برنامه های حکومتی امــام مهدی(عج) در سطح جــامعه ، اجرای عدالت در 


همه بخش هــا ست . اوست که همه عــالم را پر از عدالت و دادگری می کند، همــان 


گونه که از ظلم وستم آکنـده شده باشد. یکی از مهــم ترین حوزه های اجرای عــدالت، 


بخش قضاوت است واین، همان بخشی است که بیشترین ظلم ها و حق کشی ها در آن 


شده است. اموال، به نــاحق مصــادره گشته، خون ها، به نــاحق ریختــه شده و آبروی


بی گناهان به خطر افتاده است. در محــاکم قضایی دنیـا، بیشترین ظلم بر مستضعفــان


عالم شده است و احکام صادره از آن هـا تحت تاثیر نفوذ قدرتمندان و حـاکمان ستمگر


مال وجان افراد و گروههای بسیاری را نابود کرده است. قاضیان دنیــا طلب نیزبرای 


جلب منافع مادّی حکم هـای ظالمانه بسیــاری را نوشته واجرا کرده اند. خلاصه اینکه


چه بسیار بی گناهی که به چوبه دار آویخته شده است و چه بســا تبهکار ومجرمی که


 قانون خدا در باره او اجرا نگردیده است.


حاکمیت عدل گستر امام مهدی(عج) پایان همه ظلم ها و نهایت همه حق کشی هاست.او 


که مظهر عدالت پروردگار است،محکمه هایی دادگستر ایجاد می کند و قاضیانی صالح


و مجریانی دقیق و خدا ترس می گمارد، تا به هیچ کس درهیچ جای عالم کمترین ستمی


 نرود.


حضرت رضا(ع) در ضمن روایتی بلند در توصیف امام مهدی(عج) 


و دوران طلایی ظهورش فرمود:



فَاِذا خَرَجَ اَشرَقَتِ الارضُ بِنُورِ رَبِّهـا وَ وَضَــعَ



 میزانَ العَدلِ بَینَالنّاسِ فَلا یظلِمُ اَحَدٌ اَحَاً؛******


وقتی او قیام کند، زمین به نور پروردگارروشن شود و آن حضرت،


 ترازوی عدالت در میان خلق نهد؛ پس [چنان عدالت را جاری کند

 

که] هیچ کس بر دیگری ظلم وستمروا ندارد.



از این روایت دانسته می شود که عدالت قضایی حضرت، چنان گسترده و دقیق است


 که راه را بر ظالمان و سودجویان می بندد و از تکرارظلم و ستم وعادی شدن تجاوز  


به حق دیگران، جلو گیری می کند.

 


^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

 

منابع وتوضیحات:


*سوره آل عمران،  آیه 110.


**در سخنی از امام باقر برباره  این واجب آمده :«ان الامر بالمعروف والنّهی 


   عن المنکر... فریضة عظیمة بها تقام الفرائض؛


   امر به معروف و نهی از منکر ... واجبی است که به سبب آن همه واجبات

  

   اقامه می شود».(کافی، ج5، باب الامربالمعروف و النهی عن المنکر، ح1، ص55).


***بحارالانوار، ج51، ح9، ص47.


****مفاتیح الجنان، دعای ندبه.


*****بحارالانوار، ج52، باب27، ح4، ص311.


******همان، ح29، ص322.