مهدویت - تحلیل وبررسی آیات مهدوی 4(مستضعفان، پیشوایان و وارثان زمین)

تحلیل وبررسی آیات مهدوی4

دو. مستضعفان ، پیشوایان ووارثان زمین

قرآن کریم می فرماید :

(وَنُرِیدُ ان نَّمُننَّ عَلَی الَّذیِنَ استُضعِفُوا فِی الارضِ

 وَ نَجعَلَهُم ائِمَّهً وَ نَجعَلَهُمُ الوَارِثِینَoوَ نُمَکِّنَ لَهُم 

فی الارضِ وَنُرِی فِرعَونَ وَ هَامَانش وَ جُنُودَهُمَا

 مِنهُم مَّا کَانُوا یَحذَرُون)*

وما برآن هستیم که بر مستضعفان  روی زمین منت نهیم وآنان را پیشوایـــان سازیـــم و

 وارثان گردانیم و آنها را در آن سر زمین ، مکانت بخشیم وبه فرعون وها مان لشکـــر

 یانشان چیزی را نشان دهیم که از آن می ترسیدند.

برای توضیح این آیات و چگونگی ارتباط آن ها با موضوع مهـدویت ، نکاتی را بیـــان 

می کنیم:

الف. وقتی به آیات ابتدایی سوره قصص می نگریم در می یابیــم  که خداونـــد از اراده

 قطعــی خود مبنــی بر پیروزی مستضعــفان برمستکبران خبرداده است و این که قــوم 

بنــی اسرائــیل را به پیشــوایی می رسانــد و آنها را پس ازدوره ای محرومیت ، وارث 

زمیــن ونعمــت های آن قرار می دهـد و دشمنان آن ها را به دست ایشان خوار و زبون

 می سازد.

ب. با اینکه داستان بنی اسرائیل مربوط به گذشته تاریخ است، قرآن کریم در ایین دو آیه

 ، با صیغۀ مضارع و فعل آینده سخــن گفته است ؛ گویی درباره یک جــریان جـاری در 

گذر زمان سخن می گوید که محدود به زمین خاصی مانند مصر و قوم مخصوصی چون

 بنی اسرائیل نیست؛ بلکه سخن از یک قانون کلی  در نظام آفرینش وسنت همیشگی خدا

 مبنی بر پیروزی مستضعفان در گستره  زمان و در پهنه زمین است.

ج. با توجه به نکات گذشته ، داستان بنی اسرائیل یکی از مصادیق آیه است  ولی خداوند

، این بشارت بزرگ را به همه اقوام وملت های مستضعف داده است . بنابر این پیروزی

 مسلمانان بر مشرکان وشکل گیری حکومت پیامبراسلام(ص) نیز ازمصادیق همین آیات

 است.

آیا در آینده تاریخ نیز چنین اراده ای برای خداوند  خواهد بود؟ پاسخ این اســـت که آری؛

 نمونه گسترده تر  و کامل تر پیروزی مستضعفان  در حکومت جهانی امام مهــدی(عج) 

رخ خواهد داد که درآن روز ، صالحان به پیشوایی  زمین رسیده ، همه زمین را به ارث 

خواهند برد؛ چنان که این حقیقت به روشنی در آیه 105 سوره انبیاء بیان شد.**

د. این حقیقت که این آیات به حکومت جهانی مهدی (عج) اشاره دارد در روایات متعـــدد

 از معصومان (ع) بیان شده است . 

امام سجاد (ع) در توضیح این آیه فرمود:

والذی بعث محمداً بالحق بشیراً و نذیراً ان الابرار منا اهل البیت و

 شیعتهم بمنزله موسی و سیعه وان عدونا و اشیاعهم بمنزله فرعون

 و اشیاعه؛***

سوگند به کسی که محمد را به حق ، بشارت دهنده وبیـــم دهنـــده قرار داد! نیکــان از ما 

اهل بیت وپیروان آنها به منزله موسی و پیروان او هستند ودشمنان ما وپیروان آن ها بــه

 منزله فرعون و پیروان  او می باشند.

یعنی سر انجام ما پیروز می شویم و آنها را نابود می شوند و حکومت حق و عدل از ما 

خواهد بود.

وامیر المومنین (ع) در تفسیر این آیه فرمود:

این گروه ، آل محمد هستند. خداوند مهدی آنها را بعد از زحمت و سختی ای که بر ایشان

 وارد می شــود ، ــبر می انگیــزد و به آنهــا عــزّت داده، دشمنانشــان را ذلیــل و خــوار

 می کند.****

گفتنی است در جایی دیگر امیر المومنین در نهج البــلاغه به این آیه استنــــــاد کرده و از

حاکمیت امامان  در آینده جهان خبر داده است:

لتعطفن الدنیا علینا بعد شماسها عطف الضروس عــــلی ولدها و تلا

 عقیب ذلک و نرید ان نمن علی الذین...؛

«دنیا همانند شتر بدخو که به بچه اش گاز می گیرد(وباز به او مهربانی  می کند) به ما

 باز می گردد» سپس سپس این آیه را قرائت فرمود:و(نرید ان نمن علی الذین...)*****

منابع و توضیحات:

*سوره قصص، آیه 5و6.

** شرح و بیان آیه در بخش های پیشین بحث ها گفته  شد.

***مجمع البیان، ذیل آیه مورد بحث.

****کتاب  الغیبه، شیخ طوسی، ح143، ص184.

*****نهج البلاغه، فیض الاسلام ، حکمت200.