مهدویت - ظهور ونشانه های آن -(آثار و فوائد دانستن علائم ظهور)

ظهور و نشانه های آن

علائم ظهور

قیام وانقلاب جهانی امام مهدی (عج)نشانه هایی دارد. این نشانه ها درروایات فروان 

ودر کتاب های شیعه واهل سنت بیان شده اند. این دسته از روایات، هم از نظردرجه

اعتبار و هم از جهت معنا و مفهوم آن نیازمند بحث و بررسی عالمانه اند و بدون آن 

در موارد زیادی،ابهام دارند.

آثار و فوائد دانستن علائم

دانستن نشــانه های ظهـور که به وسیله معصومان(ع) بیــان شده است آثار مثبتی در پی 

دارد که بعضی از آن ها را بیان می کنیم:

از سویی این علائم، نوید بخش فرج مهدی آل محمد(ع) است؛ بنابراین وقوع هر یک

از آن ها نورامیـد را در دل های منتظران، پر فروغ تر خواهد کرد و از سویی دیگر

و از سویی دیگر برای معاندان و منحرفان، مـایه تذکر و هشدار است، تا از بـــدی و

تباهی دست بردارند.

به علاوه، وقوع نشانه هــا، منتظران را بــرای درک ظهـور وکسب لیاقت همراهی و 

حضور در کنار امــام موعود، آمــاده تر خواهد کرد. ضمن اینکه آگـاهی از برخی از 

حوادث آینده، مــانند آن چه به عنوان ارزش هــای ضد اخلاقی  و فسـاد اجتمــاعی در 

نشانه های ظهور بیان شده است، شیعیان را در برنامه ریزی مناسب یاری می دهد.

همچنین نشانه هــا، معیــار خوبی برای تشخیص مدعیان  دروغین مهدویت است. اگر 

کسی ادعای مهدی بودن کرد ؛ ولی سخن او با آنچه در روایات علائم آمده، همـاهنگ 

وهمراه نبود، دروغ او آشکار می شود.

مهدویت - ظهور و نشانه های آن( راز نهان بودن زمان ظهور)

 ظهور و نشانه های آن

راز نهان بودن زمان ظهور

چنانکه گفته شد، بر اساس اراده خداوند حکیم زمان ظهور بر ما مخفی است وبدون تردید،

 این مساله به سبب حکمت هایی است که برخی از آن ها را می آوریم:

تداوم امید

وقتی زمان ظهورپنهان باشد، نور امید در دل منتظران همه عصرها باقی خواهد ماند.

با این امیدِ پیوسته و مداوم است که منتظران می توانند در برابرسختی ها و فشارهـای 

دوران غیبت مقاومت کنند . به راستی اگر به شیعیان سده های گذشتـه گفته می شد که 

ظهور در زمان شما رخ نمی دهد، بلکه در آینده دور اتفاق خواهد افتـاد، آن ها با کدام

امید در  برابر فتنه هــای روزگار خـود مقــاومت می کردنــد و چگـونه می توانستنــد 

گذرگاه های سخت دوران غیبت را به سلامت پشت سر بگذارند؟

زمینه سازی

بدون تردید انتظارسازنده که از مهم ترین عوامل فعالیت و پویایی است، تنها در سایـه

پنهان بودن زمان ظهورشکل خواهد گرفت؛زیرا با مشخص بودن زمان ظهور،کسانی 

که می دانند ظهور را درک نمی کنند، انگیزه ای برای تحرک و زمینه سازی نخواهند

داشت و به سکون ورکود، روی خواهند آورد. حال آنکه با پنهان بودن زمـان ظـهور،

انســان هــای همه عصرهــا و دوران هـا به امید اینکه ظهور را در زمان خود ببینند، 

می کوشند تا زمینه هــای ظهور را فراهم کنند و جامعه خود را به جامعه ای صالح و

پویا تبدیل نمایند.

به علاوه در صورت معین بودن وقت ظهــور ، چنانچــه برای مصــالحی ظهـور، در 

زمانِ وعده داده شده رخ ندهد، چه بسا افرادی دراصل اعتقاد به امام مهدی(عج) دچار

 تردید شوند.

امام باقر(ع) در پاسخ این سوال که آیا ظهور وقت مشخصی دارد،

فرموده است:

کسانی که وقت تعیین می کنند ، دروغ می گویند(و این ســـخن را 

تکرار فرمود).زمانی که موسی(ع) به دعوت پروردگار به مدت سی

روز از میان قوم خود بیرون رفت و خداوند بر آن  سی روز، ده روز 

دیگر افزود، قوم او گفتند:«موسی به وعده خود وفا نکرد» و آنچه

 نباید می کردنــد، کردن«[از دین برگشتنــد و گوســاله پرســت  

شدند].*

البته زمان ظهور نا معلوم است؛ ولی برای آن، نشانه هایی گفته اند و سیمای جامعه

پیش از ظهور را به تصویر کشیده اند .

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

منابع وتوضیحات:

*الغیبة نعمانی، باب16، ح13، ص305.

مهدویت - ظهور و نشانه های آن (زمان ظهور)

 ظهور ونشانه های آن

ظهور

وقتی سخن از ظهوربه میان می آید، احساس دلپذیری به آدم می دهد. گویی درفضای

باغی سبز و کنار نهری جــاری نشسته است و به آواز خوش بلبلان گوش می دهــد.

آری؛ ظهور زیبایی ها و انتشار خوبی ها، جـان وتن خستگــان را نشــاط می بخشد و 

برق شادی در چشمان امیدواران روشن می کند.

در این بخش، درباره ظهور مهدی(عج) وآنچــه در سایه سار حضــور عینــی او رخ 

خواهد داد، سخن می گوییم وبه تماشای جمال بی مثالش بی حجاب غیبت می نشینیم.

زمان ظهور

یکی از پرسش هایی که همواره ذهن بسیاری از مردم را به خود مشغول کرده، این 

است که امام زمان (عج) چه زمــانی ظهور می کند و آیــا برای ظهور، وقتی تعیین

 شده است؟

پاسخ، این است که بر اساس سخنان پیشوایان دینی زمان ظهور بر مردم مخفی است.

امام صادق(ع) در این باره فرمود:

ما نه در گذشته برای ظهور وقتی را تعیین کردیم ونه در آینــده 

وقت تعیین می کنیم.*

بنابراین کسانی که برای ظهور ، زمان مشخصی را تعیین می کنند، قابل اعتنا نیستند.

این مطلب در روایات مورد تاکید قرار گرفته است.

امام باقر(ع) به یکی ازاصحاب خود که از زمان ظــهور سوال 

کرد فرمود:

وقت گذاران، دروغ می گویـند، وقت گذاران دروغ می گوینــد، 

وقت گذاران دروغ می گویند.**

از ایـن گونه روایــات به خوبی می توان فهمیــد که همــواره کســانی بوده انــد که بــا

انگیزه های شیطانی، برای ظهور،زمان تعیین می کرده اند. چنین افرادی در آینده هم

وجود خواهند داشت؛ به همین سبب پیشوایان معصوم(ع) از شیعیان خواسته اند که در

 برابر وقت گذاران بی تفاوت نباشند؛بلکه آن ها را تکذیب کنند.

امام صادق(ع) در این زمینه به یکی از اصحاب خود فرمود:

از تکذیب کردن کسی که برای ظهور وقت تعیین می کند، هیچ 

پروایی نداشته باش؛ چرا که ما برای کسی وقت ظهوررا تعیین

 نکرده ایم.***

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

منابع و توضیحات:

*الغیبة طوسی، فصل7، ح412، ص426.

**همان، ح411، ص425.

***همان،ح414،ص426.

مهدویت - شرایط ظهور -د.آمادگی عمومی

شرایط ظهور

د. آمادگی عمومی

در مقاطع مختلف تاریخ امامان معصوم(ع) این حقیقت مشاهده می شود که مـــــردم ،

آمــادگی لازم برای استفــاده بـهتر از حضـور امــام را نداشتند. آنــان در زمان هــای

گونــاگون فیض محضر معصوم را قدر ندانستند و از زمزم جاری هـدایت های او آن 

چنان که بـایسته بود بهره نبردند. خداوند متعال آخرین حجّت حق را پـنهان کرد تا هر

زمان که آمــادگی عمومی برای پذیرش او فراهــم شد، ظاهر شود و همگان را از سر

چشمه معارف الهی سیراب سازد.

بنــابرایــن وجود آمــادگی از شرایط بسیــار مهمّ برای ظهور مصلح موعود است وبه

وسیله آن ، حرکت اصلاحی آن حضرت به نتیجه مطلوب خواهد رسید.

در قرآن کریم آمده است گروهی از بنی اسرائیل که ز ظلم وستم جالوت به ستوه آمده 

بودند از پیامبر زمان خود خواستند که برای آن هــا فرمــاندهی را برگزیند تــا تحــت

فرمان او به نبرد جالوت بپردازند . خواستن فرمانده برای جنگ، نوعی آمادگی را در

آن ها نشان می داد؛ اگر چـه تعــداد فراوانی در بیــن راه سست شدنــد و عدّه کمی تــا

پایان مبارزه ماندند.*

پس امرظهور، زمانی است که همه از عمق جــان خواهــان عدالت اجتمــاعی، امنیت 

اخلاقی و روانی و رشــد و شکوفــایی معنـوی باشند. وقتی مردم از بی عدالتی هــا و

تبعیض ها خسته شوند و ببینند که آشکارا حقوق ضعیفان به وسیله صاحبــان قدرت و 

ثروت پایمـال می گردد و امکــانــات مادی در انحصــار عده ای معدود است، عطش 

عدالت خواهی به اوج می رسد.

زمــانی که فســاد اخلاقی در انواع مختـلف رواج پیدا کند و افراد در انجــام کارهـای

ضد اخلاقی بر یکدیگر سبقت بگیرند، اشتیاق به ظهورپیشوایی که حاکمیت او، امنیت 

وسلامت اخلاقی و روانی را به بشریت هدیه خواهد کرد، فراوان می شود. آن گاه که

مردم همه لذت های مادی را تجربه کنند، ولی از زندگی و حیات خود راضی نباشنــد

و در پی جهانی برخوردار از معنویت باشند، تشنه آبشارِلطف امام(عج) می شوند.

بدیهی است که شوق درک حضورامام، زمانی به اوج می رسد که بشریت با تجـــربه

کردن دولت ها ونظــام های مختلف بشری به این حقیقت برسد که تنهــا نجــات دهنده

عالم از فساد وتباهی، خلیفه وجانشین خدا در زمین حضرت مهدی (عج) است ویگانه

برنــامه ای که حیـات پاک وطیبه را برای انسان ها به ارمغان می آورد، قوانین الهی

است؛ بنــابرین بــا همه وجود نیــاز به امــام را درک می کننـد وبه دنبــال این درک، 

برای فراهــم شــدن زمینــه هــای ظهــور اومی کوشنــد و موانـع را از سرراه او بر 

می دارند. در این زمان است که فرج وگشایش فرا می رسد.

پیامبر گرامی اسلام (ص) در توصیف آخرالزمان ودوران پیش

از ظهور فرمود:

[زمانی می رسد] که انسان مومن هیچ پناهگاهی نمی یابد که از

سرّ ظلم و تباهی به آن پناه برد، [در آن زمان ] خداوند عزوجل

مردی از خاندان مرا بر می انگیزد.**

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

منابع وتوضیحات:

*ر.ک: سوره بقره، آیه 246-251.

**معجم احادیث الامام  المهدی، ج1، ح132، ص420.

مهدویت - شرایط ظهور - ج. یاران

                 شرایط ظهور

ج. یاران

یکی دیگر از زمینه هــا و شرایط لازم برای تحقق ظهور، وجود یــاورانی شایستــه و

لایق برای پشتیبانی از قیـام و انجام کارهای حکومت جهــانی است. بدیهی است وقتی

انقلابی جهــانی به وسیــله رهبری آسمــانی روی می دهــد، یــاورانی متنـاسب بــا آن 

می خواهد واین گونه نیست که هر کس ادّعای یاوری کند، بتواند درآن میدان، حضور

 یابد.

در این باره به جریان زیر توجه کنید:

یکی از شیعیــان امــام صــادق (ع) به نــام سهـل بن حسن خراســانی به آن حضــرت 

می گوید:« چه چیز شمــا را بــاز داشته است از اینکه حق مسـلّم خود[حکومت]را به

 دست بگیرید؛ در حالی که صد هزار شیعـه پــا در رکــاب و شمشیــر زن در اختیــار

 شماست؟»امام دستور می دهند تــا تنور آتشی فراهم شود و چون شعله هـای آتش بالا 

می گیرد، به سهل می فرمایند:«ای خراسانی! برخیز ودر تنوربنشین» سهل که گمان

 کرده است امام از او خشمگین شده است، شروع به عذر خواهی می کند و می گوید:

«آقا!مرا ببخشید وبه آتش شکنجه ام نکنید». امام می فرماید:«از تو گذشتم».

در این حال، هارون مکّی از شیعیان راستین حضرت وارد می شود و سلام می کنـد. 

امام صادق(ع) به او پاسخ می دهد و بدون هیچ مقدمه ای به او می فرماید:«در درون

 تنور بنشین».

هارون مکّی بی درنگ و بدون هیچ پرسشی، این کار را انجام می دهد . امام صــادق 

(ع) در همان حـال بــا مرد خراسانی گفت وگو می کند و دربــاره خراسان خبرهــایی

 می دهد؛چنانکه گویی خود شاهد آن بوده است. پس از مدتی به سهـل می فرماید:«بر

خیز ای خراســانی! و داخــل تنور را نگـاه کن ». سهل برخاسته و داخل تنور را نگاه 

می کند . هارون را می بیند که در میان شعله های آتش، چهار زانو نشسته است.

آن گاه امام (ع) از او می پرسد:« در خراسان، چند نفر مثــل هــارون می شنــاسی؟»

خراســانی می گوید:«به خدا قسم! یــک نفــر هــم این گونه سراغ نــدارم». حضـرت 

می فرماید:«آگاه باش! مـا در زمــانی که پنج نفر یــاور و پشتیبــان پیدا نکنیم ، قیــام 

نمی کنیم.ما بهتر می دانیم که کدام زمان، زمان قیام است».*

بنابراین جا دارد صفات وویژگی هـای یــاوران امــام مهدی(عج) را در آیینه روایــات 

پیشوایــان دینی مرور کنیم، تــا بدین وسیله  جایگــاه خود را شنــاخته و در پــی رفــع

 کمبودهای خود باشیم.

1.معرفت واطاعت

یاران مهدی (عج) از شناخت عمیق دربارۀ خداوند و امام خود برخودارند و با آگاهی 

کامل در میدانِ حق حضور یافته اند.

امیرالمومنین(ع) درباره آن ها فرموده است:

«مردانی که خدا را چنان که شایسته است ، شناخته اند».**

شناخت واعتقاد آنـان نسبت به امــام نیز در ژرفــای وجودشان ریشه دوانیده و سراسر 

وجودشان را فرا گرفته است.این، شناختی فراتر از دانستن نام ونشان ونسب امام است 

و معرفت به حق ولایت امــام و جایگاه بــلند او در مجموعه هستی است . این، همــان 

معرفتی است  که آن ها را سرشار از محبّت او کرده ومطیع وگوش به فرمان او قرار

 داده است؛زیرا می دانند سخن امام سخن خدا و اطاعت از او اطاعت از خداست.

پیامبر(ص)در توصیف آن ها فرموده است:

آن ها در اطاعت از امام خویش می کوشند.***

2.عبادت وصلابت

یـاوران مهدی در عبـادت از پیشوای خود الگو گرفته اندو روزها وشب ها را بـا ذکر

 شیرین حق سپری می کنند .

امام صادق(ع) درباره آن ها فرمود:

شب ها را با عبادت به صبح می رسانند و روزها را با روزه به

 پایان می برند.****

در سخنی دیگر فرمود:

بر فراز اسب ها ، خدا را تسبیح می گویند.*****

و همین ذکر خداســت که از آنــان مردانی آهنین ساخته اســت که

هیچ چیز صلابت و استواری ای آن ها را در هم نمی شکند.

امام صادق(ع)فرمود:

آنان مردانی هستند که گویی دل هایشان پاره های آهن است.******

3.جان نثاری و شهادت طلبی

معرفت عمیق یاران، به امام مهدی(عج)،دل های آن ها را سرشـار از عشق به امــام 

می کند؛ بنابراین در میدان رزم او را چون نگینی در میان می گیرند و جــان خود را 

سپر بلای او می کنند .

امام صادق(ع) فرمود:

[یاران مهدی]در میدان رزم در اطراف او می چرخند و با جان 

خود، از او محافظت می کنند.*******

ونیز فرمود:

آن ها آرزو می کنند در راه خدا به شهادت برسند.********

4.شجاعت ودلیری

یاران مهدی(عج) مانند مولایشان افرادی شجاع ومردانی پولادین هستند.

امیرالمومنین(ع)در وصف آن ها فرمود:

همه آن ها شیرانی هستند که از بیشــه هــا بیرون شده اند و اگر

 اراده کنند، کوه ها را از جا می کنند*********

5.صبر و بردباری

بدیهی است که مبارزه بر ضد ظلم جهانی و برقراری حکومت عدل جهانی، با رنج و

مشقت های فراوان همراه است. یاوران امام در راه تحقق  آرمــان های جهــانی امــام 

مهدی(عج) مشکلات وناگواری ها را به جان می خرند؛ولی از سراخلاص و تواضع،

عمل خود را نا چیز می شمارند.

امیرالمومنین(ع) فرمود:

آن ها گروهی هستند که به سبب صبر وبردباری در راه خدا، بر

خداوند منّت نمی گذارند و از این که جان خویش را تقدیم آستـان

حضــرت حــق می کننــد، به خــود نمی بــالــند و آن را بــزرگ

نمی شمارند**********

6.اتّحاد و همدلی

امیرالمومنین(ع) در توصیف همدلی و اتحـاد یــاران امــام چنین

 فرمود:

«ایشان یکدل وهماهنگ هستند».***********

این یکدلی  به سبب آن است که خودخواهی هاو خواسته های شخصی در وجود آنان

 نیست. آن ها با اعتقادی صحیح در زیر یک پرچم و برای یک هدف، قیام می کنـند 

واین خود یکی از عوامل پیروزی آن ها بر جبهه مقابل می باشد.

7. زهد و پارسایی

امیرالمومنین (ع) در وصف یاران مهدی(عج) فرمود:

اواز یارانش بیعت می گیرد که طلا ونقره ای نیندوزند و گندم و

جوی ذخیره نکنند.************

آنان اهداف بلندی دارند وبرای آرمانی بزرگ برخاسته اند و مادّیات  دنیا نباید آنها را

از اهــداف و آرمــان هــا بــاز دارد؛ بنــابراین آن هــا که بــا دیدن زرق و برق دنیـا، 

چشم هایشــان خیره می شود و دل هایشان می لرزد در میان یاوران ویژه امـام مهدی

(عج) جایی ندارند.

آنچه گذشت بخشی از ویژگی های یاران امام مهدی(عج)بود. به سبب برخورداری از 

این خصو صیات، در روایات از آنان به بزرگی یاد شده است و پیشوایان معصوم(ع)

 زبان به ستایش و بزرگداشت آنان گشوده اند.

پیامبر اکرم(ص) در وصف آنان فرموده است:

اوُائِکَ هُم خِیار الامّةِ؛

آنان بهترین امت [من] هستند.*************

و در سخنی دیگر امیرالمومنین(ع) فرموده است:

فَبِاَبی وَ اُمّی مِن عِدّة قَلیلَة اَسمائُهُم فِی الارضِ

مَجهُولَةٌ؛**************

پدر ومادرم فدای گروه اندکی  باد که در زمین ناشناخته اند!

البتّه یاوران مهدی(عج) طبق لیاقت و شایستگی ها در رده های مختلف قرار می گیرند

 در روایات آمده است که آن حضرت علاوه بر 313 نفر یار ویژه که اعضای اصلی

 قیام را تشکیل می دهند، ازلشکری ده هزار نفری نیز برخورداراست وبه علاوه خیل

 عظیم مومنان منتظر به یاری او خواهند شتافت.

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

منابع و تو ضیحات:

*بحارالانوار، ج47، ح172، ص123.

**منتخب الثر، فصل8، باب1، ح2، ص611.

***کمال الدین وتمام النعمة، ج1، باب24، ح11، ص504.

****بحارالانوار، ج52، ح82، ص308.

*****همان.

******همان.

*******همان.

********همان.

*********معجم احادیث الامام المهدی، ج4، ح642،ص137.

**********همان.

***********همان.

************منتخب الاثر، فصل 6، باب11، ح4، ص581.

*************کتاب الغیبة، طوسی، ح495، ص473.

**************نهج البلاغه فیض الا سلام، خطبه229، ص755.